خلاصه ماشینی:
"چون این واژه هم برایروشن کردن و بازنمودن معنی قرآن کاربرد فراوان دارد،بحثهایزیادی درباره معنی دقیق تأویل و تفسیر و نسبت این دو واژه باهم در تفسیرهای قرآن درگرفته است.
عنوان همۀ این فصلها تأویل قولالله است؛و بسیار سپستر از او هم کتابهای تفسیری همینعنوان را دارد:کتاب عزیز نسفی مدارک التنزیل و حقائق التأویل(قاهره 1330)نام دارد؛نام کتاب بیضاوی(درگذشته به حدود سال716)انوار التنزیل و اسرار التأویل(به کوشش فلیشر،لایپزیگ8-1846)است؛و عنوان کتاب علاءالدین خازن(درگذشته بهسال 741)هم لباب التأویل فی معانی التنزیل(قاهره 1321)است.
ابن قتیبه (درگذشته به سال 276)هم با گزینش عنوان کتابهایش،یکی دربارۀ بلاغت قرآن بنام کتاب تأویل مشکل القرآن(به کوشش احمد صقر،قاهره 1373)و دیگری در شرحواژگان بیگانۀ قرآن بنام تفسیر غریب القرآن(به کوششصقر،قاهره 1378)،همین فرق را میان دو اصطلاح میگذارد.
سپستر ابو حاتم میگوید کسانی که معتقدند تأویل وتفسیر دو چیزند این را درست میدانند که تفسیر چیزی استکه عامۀ مسلمانان(اهل سنت)از مفسران نقل میکنند،و تأویلیعنی[دریافتن]معنی دقیق و نهان که تنها عالمان بزرگ میدانند."