چکیده:
بنی غانیه خاندانی از بربرها بودند که در قرن ششم هجری در منطقه شرق اندلس و
افریقیه به حکومت رسیدند. نخستین امیر از بنی غانیه محمد بن علی بن غانیه مسوفی و
آخرین آنان عبدالله بن اسحاق است. این خاندان که با حمایت مرابطان روی کار آمد،
پس از سقوط دولت مرابطی و در زمان حاکمیت موحدان از حامیان بزرگ تفکر مرابطان
به شمار میرفت. تاخت و تازهای بنی غانیه تا مدتها سبب سلب آرامش از موحدان
شد. سپاهی که آنان از اعراب مهاجر و صحرا گرد فراهم آوردند، سبب آشفتگی اوضاع
افریقیه در نیمه دوم سده ششم و نیمه نخست سده هفتم شد. ضربات مداوم موحدان و
حفصیان به آنان در افریقیه سرانجام به حضور بنی غانیه در آن جا خاتمه داد.
شاخه دیگر این خاندان در میورقه حضور داشتند که موحدان در سالهای آخر سده
ششم به حضور آنان خاتمه دادند، این نواحی تا زمان تصرف به دست مسیحیان در دست
موحدان باقی ماند.
خلاصه ماشینی:
"(17) زمان برای اقدام او نیز مناسب بود؛ زیرا دعوت موحدان آغاز شده و در حال تقویت بود و بیم سرایت آن به نواحی بالای دریای مدیترانه به ویژه شهرهای دانیه و میورقه سبب توجه یوسف بن تاشفین به محمد شد.
(50) دراین شرایط، اوضاع در جزایر بالیار نیز تغییر کرده بود و هم زمان با شکست نیروهای ابن غانیه در مقابل موحدان، قیامی رخ داد که در آن به نام موحدان خطبه خوانده شد.
شورش بنی غانیه و ضربه آن بر دولت موحدی هنگامی خود را نشان داد که در سال 591 قمری پس از خروج منصور موحدی به قصد جنگ با مسیحیان اروپایی و دفاع از سرزمین اندلس در برابر حملات آنان، یحیی بن غانیه با استفاده از فرصت، میدان را از رقیب خالی دید و در غیاب ارتش موحدی دست به کار تصرف مناطق افریقیه شد.
در سال 605 قمری ابوالعلاء امیر خاندان مؤمنی جانشین محمدبن حفص مبارزه با بنی غانیه را به عهده گرفت و در سال 621 قمری در نبرد «مجدول» که نیروهای یحیی فرار کردند و او شکست سختی خورد و پس از آن تا سال 624 قمری در حرکت به سوی شمال که تا سجلماسه پیش آمد و بجایه را تصرف کرد امیر موحدی او را از آن جا عقب راند، او در افریقیه و مغرب دست به تعرضاتی زد و باقی عمر را به غارت و تاراج مرزهای مرکز مغرب گذراند.
(87) از این زمان که حاکمیت بنی غانیه بر جزایر شرقی اندلس به پایان رسید، میورقه در دست موحدان و فرماندهان آنان بود تا در سال 627 قمری که مسیحیان آن جا را تصرف کردند."