چکیده:
نقشهای پول و انواع تقاضاهای آن به خوبی در اقتصادهای ربوی شناخته شده است. آنچه مورد تردید باقی مانده، وجود همان نقشها و تقاضاها در اقتصاد بدون ربا به علت عدم تشکیل بازار وام است. در این مقاله، در ابتدا بازار داراییهای مالی معرفی و نشان داده شود که همان اطلاعاتی را که بازار پول در یک اقتصاد ربوی ارایه میکند، بازار یاد شده در حالت حذف بازار مزبور پدید میآورد. گرچه امکان سفته بازی برای داراییهای مالی باقی میماند، اما نشان داده میشود که این فعالیت وقتی انجام میگیرد که شرایط عمومی یا اختصاصی آن در بازارهای مالی پدیدار شود. اگر ضوابط عقود اسلامی برای انجام قراردادهای مدت دار در بازارهای مزبور رعایت و سیاستهای تثبیت کننده ی شرایط اقتصادی از سوی بانک مرکزی اتخاذ شود، شرایط مزبور از میان میرود و زمینهی سفته بازی در بازار دارایی ناپدید میشود. در این حالت تقاضایی برای سفته بازی پول شکل نمیگیرد. با استفاده از اطلاعات همین بازار دارایی و در نبود بازاری برای وام، تلاش میشود که تابع تقاضا برای پول استخراج و برآورد شود. نتایج حاصل از برآورد این تابع، با استفاده از روش همجمعی حداکثر درستنمایی جوهانسن - جوسیلیوس نشان میدهد که یک رابطهی معنی دار و با ثبات بین متغیرهای مستقل و تقاضای پول وجود دارد. در حقیقت، بین تقاضای واقعی پول ( ) و تولید واقعی ناخالص داخلی و نرخ تورم یک رابطهی مستقیم و بین تقاضای واقعی پول و نرخ بازدهی نقدی سهام رابطهای معکوس وجود دارد. چگونگی استفاده ی مقامات پولی از نتایج به دست آمده برای اتخاذ یک سیاست مالی مدبرانه نیز بیان میشود.
The objective of this study is to derive a money demand function compatible with the Islamic Economic Rules، i.e.، Prohibition of Reba. This rule، evidently eliminates the loan market from the economy.Therefore، we propose that the Islamic financial markets could link the real and nominal sectors of the economy and provide the information needed by both the financial intermediaries and the Central Bank authorities to allocate financial and liquid assets، respectively. Meanwhile، the nature of speculative activities are discussed. and conditions that facilitate harmful speculative activities are identified and the policies that are required to eliminate those conditions are proposed. Based on this financial market model، both demand for and supply of financial resources as well as demand for money balances are derived. This demand for money balance is formulated as a function of rate of return of shares exchanged in the stock market، real GDP، and inflation rate. The estimation result of this function using the cointegrated maximum likelihood Johanson-Josilious method shows that the demand for money is a stable and significant function of the above mentioned variables.
Specifically، the logarithm of the money demanded (m1) is a significant and negative function of dividend’s rate of return، but positive and significant function of real GDP and inflation rate.
خلاصه ماشینی:
"هردو فعالیت نامبرده را نیز میتواند طی بستن قراردادهای ربوی و یاغیرربوی انجام دهد،اما اگر قانون حاکم،قراردادهای ربوی و سفتهبازی را تحریم کردهباشد،پول قابلیت تبدیل شدن به پول بیشتر را ندارد،مگر آنکه به سرمایه،تبدیل وبا سایر نهادهها در بخش واقعی ترکیب شود تا بتواند ارزش افزوده و درآمد بیشتری را ایجاد کند.
پیش از طرح موضوع اخیر لازم است که روشن شود اصلا بازاری برای پول در یکاقتصاد اسلامی با توجه به تحریم ربا قابل تشکیل است؟آیا بازار وام ربوی با بازار پولیکی است؟در غیر این صورت چگونه میتوان برای پول تابع تقاضا،تعریف و آن را برآوردکرد؟باز در همین شرایط آیا بازارهای داراییهای مالی قابل تشکیل هستند؟واسطههایمالی چه خدمتی در بازارهای مزبور ایفا میکنند؟آیا در تمام شرایط اقتصاد،نیاز بهخدمات آنها و بازارهای مالی وجود دارد؟در صورت عدم تشکیل بازاری برای پول،آیااطلاعات مورد نیاز برای تقاضای پول در بازارهای دارایی به دست میآید؟ پس از بررسی موضوعات فوق و تشریح بازار داراییهای ثابت و مالی،نحوهیاستخراج تابع تقاضای پول با استفاده از اطلاعات ایجاد شده در بازار دارایی استخراجمیشود.
-نقش بازار وام در توسعهی سفتهبازی چنانکه گفته شد،سفتهبازی به شکل نکوهیدهی آن موجب کنز بخشی از ثروتجامعه به صورت داراییهای نقدی میشود و هدف سفتهبازان پیوسته این است که اینذخایر را به ذخایر پولی بیشتری تبدیل کنند.
بنابراین،علاوه برابزارهای فعلی اعمال سیاستهای پول،یعنی،تغییر نرخ ذخیرهی قانونی،تعیین حجم اعتبارات بخشی و جزیی و تعیین حداقلسود قابل انتظار برای تسهیلات مبادلاتی،به طور غیر مستقیم نیز ممکن است از نقشبازار دارایی برتقاضای پول و رسیدن به یک وضعیت تعادلی ذخایر نقدی استفاده کند."