خلاصه ماشینی:
"مقاله کتابشناسی بر چکاد دینپژوهی نیمنگاهی به فهرست شیخ طوسی(ره) به یاد استاد علامه سید عبد العزیز طباطبائی جویا جهانبخش (به تصویر صفحه مراجعه شود) 1 امیر باورداران و سرور یگانهپرستان،علی ابن أبی طالب -علیهما السلام-فرمودهاند:«الکتب بساتین العلماء»1و نزدیک به همین سخنمایه را سرایندهای تازیگوی اینگونه آورده است: و لکل طالب لذة متنزه و ألذ لذة عالم فی کتبه2 کتاب و کتابت،جزء ناگسستنی هر تمدنی است که رنگ و رویه و سویمندی علمی دارد و تمدن اسلامی که با«اقرءا»زاده شد و در دامان«طلب فریضة علی کل مسلم»بالید،پیوندی ژرفتر و شگرفتر با نگاشته و نگارش داشته است.
آنگونه که خود شیخ طوسی(ره)در دیباجهء فهرست میگوید،اگر چه حدیثپژوهان طائفه،فهرستهائی از برای نگارشهای اصحاب و عالمان شیعه ترتیب دادهاند،هیچیک به استیفاء نپرداختهاند؛ زیرا مقصود همگی آن بوده است که کتابهائی را که خود روایت مینمایند یا در کتابخانهء خویش دارند یاد کنند،تنها کسی که به استیفاء پرداخته بوده،ابو الحسین احمد بن حسین بن عبید الله بوده که دو فهرست،یکی از برای«مصنفات»و دیگری از برای «اصول»،ساخته بوده،ولی این دو کتاب را هیچ کس استنساخ ننموده و گویا یکی از ورثهاش بعمد این کتابها را از بین برده است!
42 اگرچه سخن علامه طهرانی،با دانش و آگاهیای که از وی سراغ داریم،قابل تأمل جدی است؛جای این پرسش هم باقی است که چرا شیخ(ره)باید چنین شیوهء معماگونهای برای بیان چنان مراد ساده و پیشپا افتادهای برگزیند؟و چرا-فی المثل- از تعبیر«غیرمبوب/غیر مبوبه»که باز هم در فهرست به کار رفته بهره نبرده است؟ در فهرست،دربارهء جعفر بن محمد بن قولویه میخوانیم:«له تصانیف کثیرة علی عدد کتب الفقه..."