چکیده:
هدف از این تحقیق بررسی چالش ها، مشکلات و ارائه چشم انداز بخش توزیع درآمد در ایران طی دوره 1384-1394 با استفاده از یک الگوی اقتصادسنجی است. بخش اول این مقاله به بررسی برخی از نظریه ها و کارهای تجربی مربوط به توزیع درآمد در سطح ملی و بین المللی می پردازد. در بخش بعدی روند شاخص های توزیع درآمد و رفاه اجتماعی طی بیست سال گذشته بررسی می شود. سپس به مطالعه تطبیقی بین ایران و منتخبی از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته در زمینه شاخص های توزیع درآمد می پردازد. در بخش بعدی با استفاده از مطالعات بخش اول، یک الگوی اقتصادسنجی طراحی می شود که هدف این الگو تبیین رفتار شاخص های نابرابری (ضریب جینی، نسبت دهک پایینی به دهک بالایی، نسبت بیست درصد پایینی به بیست درصد بالایی) و شاخص رفاه اجتماعی طی دوره زمانی 1350-1383 و انجام پیش بینی های مورد نیاز است. در بخش بعدی با کمک الگوی مذکور و مفروضات برنامه چهارم توسعه (در واقع مفروضات برنامه چهارم متغیرهای برونزای این مدل هستند)، چشم انداز بخش توزیع درآمد طی دوره 1384-1394 در سه گزینه: ادامه روند موجود، رشد اقتصادی 7 درصد و رشد اقتصادی 6/8 درصدی ارائه می شود. پس از آن مشکلات و چالش های اساسی در حوزه توزیع درآمد بررسی خواهد شد. و در پایان با استفاده از نتایج حاصل از الگو، راهکارهای سیاستی، الزامات بهبود توزیع درآمد و رفاه اجتماعی ارائه می گردد.
This research aims at studying challenges، difficulties and prospects of Irans income distribution sector during 2005-2015 by means of an econometric model. The first part of the paper reviews some theories and empirical accomplishments regarding income distribution in national and international levels. The next part of the paper goes through the trends of income distribution and social welfare indices within the last 20 years. Then a comparative study is presented on income distribution indices between Iran and a selection of developing and developed countries. Afterwards، on the basis of previous part studies، an econometric model is designed with the aim of explaining behavior of inequality indices، i.e. Gini Coefficient، lower decile to upper decile ratio، lower 20 % to upper 20 % ratio، and social welfare indicator within 1971-2001 as well as making projections needed. Then، making use of the model and Irans 4h development plan assumptions، which are actually exogenous variables of the model، the prospects of the income distribution sector are presented within 2005-2015 in three options، i.e. continuation of the present status، economic growth by 7 % ، and economic growth by 8.6 %. Next، basic problems and challenges in the field of income distribution are studied. Finally، policy solutions and the requirements to betterment of income distribution and social welfare are offered through the use of the results gained from the model.
خلاصه ماشینی:
در بخش بعدی با استفاده از مطالعات بخش اول، یک الگوی اقتصادسنجی طراحی میشود که هدف این الگو تبیین رفتار شاخصهای نابرابری (ضریب جینی، نسبت دهک پایینی به دهک بالایی، نسبت بیست درصد پایینی به بیست درصد بالایی) و شاخص رفاه اجتماعی طی دوره زمانی 1350-1383 و انجام پیشبینیهای مورد نیاز است.
مدل بلجر و گوررو: در یک مطالعه تجربی که بلجر و گوررو 1 (1990) با عنوان "اثرهای سیاستهای کلان اقتصادی بر توزیع درآمد، یک مطالعه تجربی از کشور فیلیپین" انجام دادند، مدلی به صورت ذیل، برای ارزیابی اثرهای سیاستهای تثبیت اقتصادی بر توزیع درآمد در کشور فیلیپین ارائه شده است: Blejer & Guerrero که در آن: نسبت سهم دهک پایین درآمدی به دهک بالای درآمدی، P تابع بهرهوری، U بیکاری، E نرخ واقعی ارز، g مخارج واقعی دولت نرخ واقعی بهره، نرخ تورم، tروند زمانی.
شاخصهای نابرابری طی دوره 1363-1383 (به تصویر صفحه مراجعه شود) طی دوره 1374-1378 نسبت هزینه دهک بالا (ثروتمندترین) به هزینه دهک پایین فقیرترین به استثنای سال 1377 از روند کاهشی برخوردار بوده طوری که این شاخص از رقم 54/20 در سال 1374 به رقم 37/19 در سال 1378 کاهش یافته است.
زیبایی (1384) (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به کارهای انجام شده در بخش توزیع درآمد در سطح جهانی و در سطح داخلی و همچنین با توجه به وضعیت اقتصادی ایران، مدل زیر برای برآورد شاخص نابرابری پیشنهاد میشود: G : شاخص نابرابری (ضریب جینی، نسبت دهک بالا به پایین،...