چکیده:
نفوذ ایرانیان در دستگاه خلافت عباسی تنها منحصر به خاندانهای چندی نظیر
طاهریان و آلسهل و برمک و بختیشوع و نوبخت نبود، بلکه افراد بسیاری، بیآنکه به
خاندان مشخصی وابسته باشند، در این دوره به مناصب عالی کشوری و لشکری رسیدند.
نوشتهی حاضر در صدد شناساندن یکی از این چهرهها به نام ابوحفص عمرو، یا عمربن
ازرق کرمانی است، که از چهرههای ادبی و سیاسی دورهی مأمون و از مورخان این عصر
به شمار میرود.
خلاصه ماشینی:
"همچنین دربارهی وجود ارتباطات فرهنگی میان عربستان قبل از اسلام با مردم نواحی شمال شرقی ایران شواهد و مدارک قابل قبولی در دست نیست؛ اما همین گزارش ابوحفص بویی از واقعیت نیز دارد و حتی ممکن است نشانی از آگاهی یافتن بوداییان بلخ و بامیان از کعبه و زیارت آن توسط مسلمانان در دوران پس از فتح خراسان و ماورالنهر به دست مسلمانان عرب باشد و اینکه آنها کوشیدند تا وجود این معبد را در پرتو تشبیه آن به کعبهی مسلمانان توجیه کنند.
20 منقولات و آفریدههای ادبی از آنجا که ابوحفص در کتابت و انشا دستی توانا داشت و با شعر و ادب مأنوس بود، میتوان انگاشت که کتاب او نیز سرشار از نکتههای ادبی و اشعار عربی بوده است به طور مثال ابنعدیم به شعری از ابوموسی حلبی اشاره کرده که ابوحفص آن را نقل نموده و در آن حلبی، موسیبن یحییبن خالد برمکی را آسمانی میداند که بخششهای فراوان میبارد و همچون باران، آبگیرها را سرشار و شاداب میسازد و، در عین حال، در جنگ از خود چالاکی و دلاوری نشان میدهد: الا إنما موسی بن یحیی بن خالد سماء علینا بالرغائب تمطر علی کل حال من یسار و علة فتردی کما تردی البقاع فتزهر و ان له فی الحرب ان هی شمرت و دارت رحاها و القنا تتکسر سنانا شکا طول الحصار لشربه دما من نحور فی الوغا تتفجر21 ابوحفص کرمانی همچنین به محمدبن عبدالملک زیات، ادیب توانای عصر عباسی(م."