چکیده:
قرآن (وحی منزل بر قلب پبامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله )، معجزه بزرگ او است و بر آوردن مثل آن در برخی آیات، تحدی (همانندآوری) شده است؛ ولی تاکنون پاسخی بر تحدیهای قرآن یافت نشده و به نص قرآن، یافت نخواهد شد. در این مقاله، پس از تعریف معجزه، به سیر تاریخی آیات تحدی، اشاره شده؛ سپس وجوه اعجاز قرآن که شامل اعجاز بیانی، یعنی چینش واژگان، اسلوب خاص قرآن، سازگاری حروف و معانی، تغییر خطاب در قرآن و اعجاز در صوت و آهنگ قرآن، اعجاز در معارف بلند آن، یعنی وسعت معارف و خردمندانه بودن مطالب قرآن، گزارش و تحلیل شده و بیان شده که اعجاز قرآن به همه وجوه آن در کنار یکدیگر است.
خلاصه ماشینی:
"3. سازگاری حروف و معانی: هماهنگی حروف و معانی قرآن از ویژگیهای قرآن است؛ زیرا آهنگ سامان یافته حروف و ارتباط آنها با معانی، سبب تسخیر قلب شنونده میشود؛ مانند آنکه اگر قرآن در مقام تکریم انسان است، تلفظی گوارا و اگر در مقام تهدید و بیان آیات عذاب است، از الفاظی شدید و غلیظ بهره برده؛ بدین سبب هنگامی که شنونده، آیه شریفه «إنا أرسلنا علیهم ریحا صرصرا فی یوم نحس مستمر تنزع الناس کأنهم أعجاز نخل منقعر»؛ ما بر سر آنان در روز شومی، بهطور مداوم تندبادی توفنده فرستادیم که مردم را از جا میکند، گویی تنههای نخلی بودند که ریشهکن شده بود (قمر (54): 19 و 20)، را گوش میدهد و میشنو، شدت عذاب را درک میکند؛ زیرا الفاظ مذکور، با معنای عذاب هماهنگ است یا در آیه «بسم الله الرحمن الرحیم» که از الفاظی لین و ملایم استفاده شده، شدت رحمت الاهی را بیان میکند.
شاید بتوان گفت: مهمترین وجه اعجاز قرآن که سبب رمز جاودانگی آن شده، محتوا و معارف متعالی آن است؛ معارفی که در هیچ کتابی، حتی کتاب مقدس (خویی، 1401: 50 ـ 55) به این وسعت و اینچنین متقن دیده نشده است؛ معارفی که ویژگی اتقان و خردپذیری دارد و مطابق با سرشت و فطرت انسانی و در گستره وسیع، نظامند و منطقی و نه مکانمند و زمانمند، بلکه بر مدار هدایت انسان و جهلستیزی شکل گرفته است و هر کس در آن مینگرد، بیتردید بر آسمانی بودن آن مهر تأیید میگذارد؛ زیرا هر بشری گر چه تیزهوش و نابغه باشد، در صورتی که اثری مکتوب از خود بر جای گذارد، عمر اثر به درازای عمر خودش نخواهد بود و پس از حداکثر، یک قرن، مورد خردهگیری و نقد واقع میشود و این فقط قرآن است که پس از حدود پانزده قرن، همچنان با صلابت و استواری میدرخشد و بین همه کتابهای تدوین شده، درخشان و منور، استوار و ماندگار، برای رشد و تعالی بشر معجزه بیهمتا شده است."