چکیده:
انجمن های داوطلبانه از منظر جامعه شناسی سازمان ها ، جامعه شناسی توسعه و جامعه شناسی سیاسی بسیار اهمیت دارند. ما بر اساس شرایط اجتماعی خاص همه جوامع در حال توسعه سه نوع الگوی گذر را یافتیم، که شرایط عمومی جامعه ایران با الگوی دوم گذر متناسب است. پس با در نظر گرفتن بستر اجتماعی در حال گذر ، انجمن های داوطلبانه در پنچ دسته: انجمن های نخستین، انجمن های هیئتی، انجمن های توافقی، انجمن های ترویجی و انجمن های منفعتی، قرار داده شد. در این مرحله 180 انجمن داوطلبانه حمایتی انتخاب و بررسی شدند. طی این تحقیق علاوه بر ملاک های نظری، شاخص های جدیدی برای تفکیک انجمن ها در ایران به دست آمد ، که علاوه بر شرایط در حال گذر اثرات حوزه اقتصادی و سیاسی بر حوزه عمومی و نهادهای مدنی در این جامعه رانشان می دهد.
خلاصه ماشینی:
به بیانی دیگر، آیا میتوان انجمنهای داوطلبانه موجود در ایران را متأثر از شرایط اجتماعی در حال گذر(با در نظر گرفتن تفاوتهای دوران گذر جوامع در حال توسعه فعلی و نیز جوامع توسعه یافته غربی)و ویژگیهای خاص این جوامع گونهبندی کرد؟در این صورت چه انواعی خواهند داشت؟ انجمنهای داوطلبانه انجمنهای داوطلبانه مؤسساتی هستند که گروهی از اشخاص آن را سازماندهی میکنند، و در جهت علایق اعضا شکل میگیرند، عضویت در آنها داوطلبانه و مستقل از دولت است، و دارای اشکال انتفاعی و هم غیر انتفاعی هستند(دایرة المعارف بین المللی علوم اجتماعی، 1958:363).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) متأثر میشوند و تقسیم کار اقتصادی ناهماهنگ با تقسیم کار اجتماعی رشد میکند، این ناهماهنگی میان رشد تقسیم کار اجتماعی و تقسیم کار اقتصادی را میتوان به عنوان مبنایی برای گونهشناسی انجمنهای داوطلبانه در جوامع در حال گذر نوع اول در نظر گرفت: انجمنها را با توجه به ایجاد تغییر و یا عدم تغییر در تقسیم کار اجتماعی و تقسیم کار اقتصادی آنها دستهبندی کردهایم: نمودار شماره 2.
شاخصهای تقسیم کار اجتماعی انجمنهای داوطلبانه به کمک نظریههای جامعهشناسی، مدیریت و خاستگاه انجمنها بر اساس ویژگیهای جامعه در حال گذر در پنج حالت بررسی شد، عدم رشد تقسیم کار اقتصادی و اجتماعی، 2رشد ناهمزمان تقسیم کار اقتصادی با تقسیم کار اجتماعی، فشارهای جهانی برای توسعه انجمنهای داوطلبانه به همراه اعمال کنترل دولتی بر سایر انجمنها، و کسب منافع اقتصادی به همراه وجود قوانین تفسیرپذیر در نظر گرفته شد.