چکیده:
بر اساس تئوری نمایندگی، تضاد منافع میان مالکان و مدیران هزینههای نمایندگی را سبب میشود. قوانین مربوط به حاکمیت شرکتی درصدد تخفیف این هزینهها هستند. یکی از ابزارهای بااهمیت در این حوزه تمرکز مالکیت و امکان کنترل عملکرد مدیران است. این مطالعه درصدد شناسایی رابطه بین تمرکز مالکیت، عملکرد شرکت و سیاست تقسیم سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. از اینرو، تعداد 64 شرکت در طی دوره 1380 تا 1388 بررسی شدند. رویکرد انتخابی برای آزمون فرضیات با استفاده از تلفیق دادههای مقطعی و زمانی است. در این تحقیق، از روش رگرسیون حداقل مربعات ادغام شده (پانل دیتا) استفاده شده است. تمرکز مالکیت با استفاده از درصد مالکیت سهامداران عمده بالای 5 درصد، عملکرد با استفاده از سه معیار ROA، ROE و Q توبین و سیاست تقسیم سود با استفاده از نسبت سود تقسیمی (DPS/EPS) سنجیده شد. نتایج تحقیق نشان داد در سطح اطمینان 95% بین تمرکز مالکیت و دو معیار عملکرد یعنی ROE و Q توبین رابطه معنادار وجود دارد؛ یعنی هرچه تمرکز مالکیت بیشتر باشد، کنترل بیشتری بر مدیران اعمال شده، عملکرد شرکت بهبود مییابد. همچنین بین معیارهای عملکرد ROA و Q توبین و نسبت سود تقسیمی رابطهای معنادار مشاهده شد؛ به این معنا که بهبود عملکرد میتواند افزایش سود تقسیمی را به دنبال داشته باشد. در عین حال، از نظر آماری رابطهای معنادار بین تمرکز مالکیت و نسبت سود تقسیمی مشاهده نشد.
خلاصه ماشینی:
"بررسی رابطه بین تمرکز مالکیت، عملکرد شرکت و سیاست تقسیم سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شهناز مشایخ*، مهین عبداللهی1** *استادیار دانشگاه الزهرا (س) **کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا (س) چکیده واژههـای کلیـدی: مقدمه بر اساس نظریه جنسن و مکلینگ (1976) پایه و اساس مطالعات حاکمیت شرکتی، تئوری نمایندگی است و مسائل نمایندگی نیز ناشی از مجزاسازی مالکیت از کنترل است.
سطح معناداری t برای شیب (β1) برابر 285/0 است که بزرگتر از 05/0α= است و نیز آماره آن کوچکتر از 96/1 است که بیانگر عدم رابطه معنادار بین تمرکز مالکیت سهامداران عمده و معیار عملکرد ROA است و این بخش از فرضیه اول رد است.
در نهایت، مدل به صورت زیر برازش میشود: Ln توبین)Q( it = 780/0 + 005/0(تمرکز مالکیت) سطح معناداری t برای عرض از مبدأ (β0) و شیب (β1) به ترتیب برابر با 00/0 و 005/0 و کوچکتر از 05/0= α است و نیز آماره t به دست آمده برای 0β و 1β بزرگتر از مقدار بحرانی 96/1 ± است که بیانگر وجود رابطهای معنادار بین تمرکز مالکیت سهامداران عمده و معیار عملکرد Q توبین است و این بخش از فرضیه اول تأیید میشود.
در بررسی فرضیه سوم رابطه معناداری بین تمرکز مالکیت و سیاست تقسیم سود مشاهده نشد؛ یعنی میتوان گفت سهامداران عمده تأثیری بر درصد سود پرداختی واحدهای تجاری نشان ندادند؛ حال آنکه در تحقیقات خارج از ایران بزرگترین سهامداران بر سیاست تقسیم سود شرکت اثر گذارده، این تأثیر وابسته به نوع سهامداران (سهامداران داخلی، سهامداران نهادی) است.
Corporate governance and firm performance in Arab equity markets: Dose ownership concentration matter?,International Review of Law Economics, Vol (28), pp."