چکیده:
تحقیق حاضر به بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر برآن در بین ساکنان شهر زنجان میپردازد.اعتماد اجتماعی یکی از مهمترین مؤلفههای توسعه اجتماعی و گسترش مدرنیته است.ویژگیهای تاریخی و اجتماعی جامعه مورد بررسی و نیز وجود خرده فرهنگهای قبیلهای و طایقهای که ازجمله نتایج آن خاصگرایی و کاهش اعتماد اجتماعی به غریبهها است، مطالعه اعتماد اجتماعی در این جامعه را به یکی از مهمترین پیششرطهای شناخت این جامعه به منظور فراهمسازی شرایط توسعه اجتماعی آن بدل ساخته است.متغیر وابسته در این تحقیق اعتماد تعمیمیافته است که با شش بعد صراحت، صداقت، سهیمکردن، تمایلات همکاریجویانه، اطمینان و رفتار مبتنی بر اعتماد مورد سنجش قرار گرفته است. متغیرهای مستقل در این تحقیق عبارتند از سنتگرایی، پایگاه اجتماعی و تحصیلات.به منظور بررسی جامع اعتماد اجتماعی، علاوه بر سنجش متغیرهای اصلی تحقیق، یک رشته از متغیرهای هم تحت عنوان متغیرهای پیشینهای در این تحقیق دخالت داده شدند.یافتههای تحقیق نشان میدهد که بین متغیر سنتگرایی و اعتماد تعمیمیافته رابطه معناداری وجود ندارد.اما بین سنتگرایی و دو بعد اعتماد یعنی صراحت و صداقت رابطه معنادر مستقیمی وجود دارد.بین متغیر پایگاه اجتماعی و اعتماد تعمیمیافته هم رابطه معناداری مشاهده نشد فقط یک بعد از پایگاه اجتماعی یعنی منطقه سکونت رابطه معنادار مستقیمی را با اعتماد اجتماعی نشان داد.اما بین تحصیلات پاسخگویان و اعتماد اجتماعی رابطه معنادار و مستقیمی وجود داشت.بهطوری که هرچه سطح تحصیلات افراد بالا میرفت اعتماد آنها هم سیر صعودی پیدا میکرد.نتایج حاصل از آزمون فرضیههای مربوط به متغیرهای فردی هم نشان داد که بین میزان مطالعه و اعتماد اجتماعی رابطه معنادار مستقیمی وجود دارد بهطوریکه افرادی که در شبانه روز مطالعه بیشتری داشتند اعتماد اجتماعی آنها هم در سطح بالایی قرار داشت.بین محل تولد افراد و اعتماد اجتماعی رابطه معناداری دیده شد.بین متغیرهای سن، جنسیت، وضعیت تأهل، مدت اقامت در شهر، نوع زبان، میزان تماشای تلویزیون، رفتن به سینما با اعتماد اجتماعی رابطه معناداری وجود نداشت.
خلاصه ماشینی:
نتایج حاصل از آزمون فرضیههای مربوط به متغیرهای فردی هم نشان داد که بین میزان مطالعه و اعتماد اجتماعی رابطه معنادار مستقیمی وجود دارد مجله جامعهشناسی ایران، دوره ششم، شماره 4، 1384، ص.
در حوزه روانشناختی و روانشناسی اجتماعی، اعتماد بهعنوان ویژگی فردی مطرح میشود و بر احساسات، عواطف و ارزشهای فردی تأکید میگردد و در بررسی اعتماد تئوریهای شخصیت و متغیرهای فردی مورد توجه قرار میگیرد، براساس این دیدگاه اعتماد با مفاهیمی چون همکاری 1 ، صداقت 2 ، وفاداری 3 ، صمیمیت 4 ، امید 5 ، و دگرخواهی 6 ارتباط نزدیکی دارد.
آنها در حالیکه کار خود را با انتظارات مردم شروع میکنند، اعتماد را بهعنوان بعدی از ساخت اجتماعی مورد بررسی قرار میدهند که به شکل کامل و منحصری نمیتواند در سطح روانشناختی یا در سطح نهادی مطالعه شود، بلکه برای درک آن ویژگی روانشناختی و سطح نهادی باید بهطور همزمان مورد توجه قرار گرفته گیرد (همان).
همینطور در تحلیل مفهومی منابع اعتماد، محل سکونت، محل تولد، پایگاه اجتماعی و سنتگرایی در جامعه شهری از نظریه گیدنز درباره منابع اعتماد در دوران پیش از مدرن که ازجمله آنها روابط خویشاوندی، اجتماع محلی، سنت و مذهب است کمک گرفته شده است.
فرضیههای تحقیق با توجه به نوع ارتباط متغیرهای مستقل(پایگاه اجتماعی، تحصیلات و نوع نگرش (سنتگرایی)با متغیر تابع اعتماد اجتماعی که در مدل تحلیلی نشان داده شده میتوان فرضیههای زیر را استنتاج کرد: 1.