چکیده:
نگاهی به شاخص های توسعه
برنامه توسعه سازمان ملل، در سال در سال 1990 شاخص های توسعه انسانی (HDI) را به عنوان شیوه ای برای اندازه گیری توسعه ملی، با استفاده از معرف هایی هم چون طول عمر (براساس امید زندگی)، دانش (براساس میزان باسوادی بزرگسالان و به ویژه میانگین سال های تحصیل)، و درآمد یا قدرت خرید (درآمد سرانه با توجه به هزینه محلی زندگی) معرفی کرد. علت انتخاب معرف های فوق، کاربردی بودن آن ها بود. آمار مربوط به هر معرف، به راحتی در دسترس بود و امکان مقایسه بین ملت ها را نیز فراهم می کرد. برنامه توسعه سازمان ملل بر این نکته تاکید داشت که جداول مربوط به معرف هایی چون میانگین سال های تحصیل، درآمد سرانه و ... تغییراتی را نشان می دهد که می تواند بیان گر وجود نابرابری در بعضی از بخش های یک کشور باشد. میانگین سال های تحصیل، به تدریج با معرف های مبسوط تری جایگزین شد که نشان گر درصد جمعیت در دوره ابتدایی، دبیرستان و دیگر سطوح آموزشی بود. شاخص توسعه انسانی، اگرچه میزان رفاه، رضایت و خوش بختی ساکنان یک کشور را اندازه گیری نمی کند، اما نمایه گری از پیشرفت یک کشور در جهت زندگی طولانی تر و بهداشت مناسب است و فرصت های موجود در بین شهروندان آن کشور را مشخص می سازد...
خلاصه ماشینی:
"rahazla@inatsabs P} نگاهی به شاخصهای توسعه برنامهی توسعهی سازمان ملل،در سال 1990 شاخص توسعهی انسانی ( IDH}P1P{ )را به عنوان شیوهئی برای اندازهگیر توسعهی ملی،با استفاده از معرفهایی همچون طول عمر(بر اساس امید زندگی)،دانش(بر اساس میزان باسوادی بزرگسالان و به ویژه میانگین سالهای تحصیل)،و درآمد یا قدرت خرید(درآمد سرانه با توجه به هزینهی محلی زندگی)معرفی کرد.
شاخص توسعهی جنسیتی از معرفهایی همانند شاخص توسعهی انسانی استفاده میکند،اما این معرفها برای نشان دادن نابرابریهای موجود بین زنان و مردان در درون یک کشور مورد استفاده قرار میگیرند.
به طور کلی،امتیاز کشورها در زمینهی شاخص توانمندسازی جنسیتی در مقایسه با شاخص توسعهی انسانی،کاهشی چشمگیر نشان میدهد که بیانگر به کارگیری کمتر ظرفیتها و توانائیهای زنان در بین کشورهاست.
erusaeM tnemrewopmE redneG P} &%00420ZTMG004G% در این مقاله،برای مشخص کردن جایگاه ایران در بین کشورهای جهان، از گزارش توسعهی انسانی{P1P}سال 2003 استفاده شده است.
جدول 1-رتبهی کشورهای منتخب بر اساس شاخص توسعهی انسانی توسعهی جنسیتی و توانمندسازی جنسیتی (به تصویر صفحه مراجعه شود) آمار بیانگر آن است که ارزش شاخص توسعهی جنسیتی برای همهی کشورهای افزایش داشته است؛اما این تغییرات،در داخل کشورها یا بین کشورها، در طول زمان یکسان نبوده و به سیاستها و انتظارات عمومی بستگی داشته است.
جدول 2-امتیاز کشورهای منتخب بر اساس شاخص توسعهی انسانی،توسعهی جنسیتی و توانمندسازی جنسیتی (به تصویر صفحه مراجعه شود) بعضی از کشورهای درحالتوسعه از نظر فراهم آوردن فرصتهای بیشتر برای مشارکت زنان در تصمیمگیریهای اقتصادی و اجتماعی وضعیتی بهتر از کشورهای توسعهیافته دارند،برای نمون،جمهوری دومینیکن و بوتسوانا،وضعیتی بهتر از ژاپن دارند."