چکیده:
این نوشتار که فصلی از کتاب «مذهب شیعه» است، به مباحثی چون موقعیت شهر
کربلا، فضیلت زیارت آن، کربلا در نگاه جغرافیدانان و سیاحان، زیارت و عزاداری
امام حسین علیهالسلام و وصف کلی کربلای معلی میپردازد. مؤلف از آغازگران مطالعات
مستند امامیه در غرب انگلیسی زبان است که با وجود کهنگی نگاشتهاش (1933)،
هنوز آثارش ـ آن چنان که در جای دیگری مفصلا توضیح دادهایم2 ـ مرجع محققان
غربی و علاقهمند به مطالعات شیعی است. مترجم سعی نموده با توضیح پارهای
مواضع، درک نادرست نویسنده از شعائر شیعی را تصحیح نماید.
خلاصه ماشینی:
"کتاب بینظیر لسترنج (سرزمینهای خلافت شرقی) را که گلچینی از محتویات کتب جغرافی دانان مسلمان است در اختیار داشتم، وی در آن جا میگوید: حتی قبل از سال 850 میلادی (236قمری) نیز باید در کربلا مقبره مانندی موجود بوده باشد زیرا در این هنگام بود که متوکل با صدور فرمان ویرانی و به آب بستن مرقد امام حسین علیهالسلام ، برای همیشه منفور شیعیان شد و میدانیم که بعدها این محل را شخم زده و در آ ن بذر کاشتند و زیارت کربلا را با وضع جریمههای سنگین ممنوع کردند.
19 اما قبل از مستوفی ـ در قرن چهاردهم میلادی (هشتم قمری) هیچ توصیفی از کربلا و مرقد حسین علیهالسلام وجود ندارد20 وصف خود مستوفی نیز کافی نیست، چه علاوه بر انتساب بنای ساختمان اصلی به عضدالدوله، مؤلف صرفا میگوید که در زمان او شهر کوچکی به مساحت 2400 قدم در اطراف این مرقد به وجود آمده است.
لذا تعجبی ندارد که روایات، مطالب قابل ملاحظهای را در باب تقدس فراوان این مکان نقل میکنند؛ امام ششم از پیامبر صلیاللهعلیهوآله نقل کرده است که فرمود: فرشتگان در حالی که میدانستند امام حسین علیهالسلام در کربلا دفن خواهد شد خاک متبرک اورشلیم [بیتالمقدس] را بدان جا آورده و هزار سال جلوتر، از پیش مشغول آماده سازی مکانی برای دفن حضرت گردیدند.
اگر روایات صریح دینوری37 را (م 895م/282ق) که یکی از قدیمیترین و بهترین مورخان شیعه است، دنبال کنیم، ملاحظه میکنیم که اصحاب امام از کشتن و کشته شدن باز نایستادند تا این که فقط اهلبیت حضرت باقی ماند؛ نخستین کسی از ایشان که پیش رفت و جنگید38 پسر امام حسین علیهالسلام ، علی اکبر، بود که پیوسته جنگید تا به شهادت رسید؛ [دشمنان] نیزهای به او زدند که بر زمین افتاد، سپس با شمشیر به قتلش رساندند."