چکیده:
شخصیتهایی مانند مرعشی نجفی(ره)، عمر رضا کحاله، عبدالرزاق کمونه، آیینهوند و سترستین، تلاش کردهاند با استفاده از منابعی چون کتابهای رجال، فهرست و انساب، لیستی از کتابهای انساب نگاشته شده توسط انسابنگاران مسلمان ارایه دهند که کاستیهایی چون فقدان جامعیت و مانعیت، تداخل، تکرار و ... دارند.دلیل عمده کاستیهای این تحقیقات، عدم مراجعه نویسندگان این آثار به تمام منابعی میباشد که میتواند در تهیه فهرست کامل از این کتابها مفید باشد. این نوشتار برآن است تا با تتبع کاملی از منابع اولیه و مقایسه لیستهای جدید که جزو پیشینه تحقیق هستند، فهرستی از کتابهای انساب را در ضمن جدولی ارایه دهد تا بتواند به بخشی از مکتوبات چشمگیر مسلمانان بپردازد، با نگاهی هرچند گذرا به این فهرست میتوان به علایق و موضوعات مورد توجه انساب نگاران در نوشتههایشان و ارتباط انسابنگاری با سایر علوم مانند انواع تاریخنگاری، رجال، حدیث و همچنین تطورات انسابنگاری در هفت قرن اول اسلامی دست یافت. این فهرست میتواند به عنوان یک تحقیق آماری و کتابشناسی به عنوان پایه مطالعات در حوزه انسابنگاری قرار گرفته و برای پژوهش های آینده در این موضوع بسیار مفید و مؤثر واقع گردد.
خلاصه ماشینی:
"3. «الفهرست» نگاشته شیخ الطائفه ابوجعفر محمد بن حسن طوسی(???ه) از دیگر کتب فهرست شیعه میباشد که به تألیفات و نویسندگان آنها تا زمان خویش پرداخته است و در موراردی که اطلاعاتی در باره نویسندگان انساب و کتابهای ایشان ارایه نموده، مورد استفاده واقع شده است.
5. «معالم العلماء» نوشته محمدبن علی بن شهرآشوب مازندرانی(???ه) که فهرستی از کتب شیعه و مصنفین آن ها را به ترتیب حروف الفبا و بر اساس اسامی نویسندگان تا زمان خود ارایه میدهد، در واقع تتمهای است بر فهرست شیخ طوسی(???ه)، بنابراین این کتاب در مورد آثار و نویسندگانی که پس از زمان شیخ طوسی(???ه) در حدود یک قرن تا زمان ابن شهر آشوب(???ه) نگاشته و به وجود آمده، اطلاعاتی را به دست میدهد که در تحقیق ذیل بعضا مورد استفاده قرار گرفته است.
آیت الله مرعشی توصیه فراوانی به مطالعه آن دارد زیرا نویسنده این کتاب از افرادی نام برده که در دیگر کتب انساب نامی از ایشان نرفته است، ابنطقطقی در فصل چهارم گروهی از نسابه ها را از ابتدا تا زمان خودش مورد توجه قرار داده و تعدادی را نام برده که برای تهیه فهرست مفید است."