چکیده:
چکیده یک سیستم را میتوان مجموعهای از اجزاء متفاوت و مجزایی دانست که در ربط و هماهنگی با یکدیگر،دارای سمت و سویی واحد در تحصیل و تأمین هدفی مشترکند؛ شناسایی اجزاء و روابط میان آنها،مقدمه و شرط لازم برای درک جامع آن مجموعه خواهد بود. در این تحقیق،روششناسی مباحث ارائه شده متأثر از شیوهء مزبور است و تلاش میشود با تحلیلهای پویا از رفتار اوپک و دیگر کارگزاران بازار،برخی نقظا ضعف و قوت این سازمان در اجزاء و اهداف تبیین،و رهیافتها و راهبردهای آن در محیط بازار بین الملل نفت ارزیابی گردد.همچنین این موضوع مورد تأکید قرار میگیرد که آیا تغییر قیمتهای جهانی نفت پس از سال 1995، معلول حوادث و پدیدههای مقطعی است یا نشانهای از قدم نهادن بازار نفت به عرصهای نوین در تحولات صنعت نفت میباشد؟ این مقاله،از مباحث تالی تشکیل یافته است:؛فرآیند تحولات بازار نفت و رهیافتهای کارگزاران»،«تغییر توازن نیروی کارگزاران در آستانهء قرن بیست و یکم»و «راهبردهای رفتاری اوپک». کلید واژهها:تحولات بازار نفت؛اوپک مقدمه امروزه سیمای بازرا جهانی نفت،برآیندی از نیروهای مؤثر بر آن است.به دلیل نقش غیر قابل انکار نفت در رشد و توسعهء تمدن امروز، همچنین نقش کلیدی آن در صنایع مختلف،تا پیش از نیمهء دوم دههء هشتاد،نفت به عنوان یک کالای استراتژیک در صحنهء معادلات سیاسی -اقتصادی بین الملل،مطرح بود؛اما در پی تحولات بنیادین بازار،این جایگاه را به صورت مجازی و تحمیلی از دست داد. امعان نظر در ساخت کنونی بازار و برآیند نیروهای آن،این امکان را فراهم میسازد که در تحلیل نوسانات قیمت و پیشبینی،به درک و تلقی درستتری دست یابیم.
خلاصه ماشینی:
"ظهور مکانیزمهای جدید مبادلات مالی نفت در محیط این بازار پس از بحران مزبور،سیر این تحولات را به نفع جناح مصرفکنندگان کامل ساخت(نمودار 1)؛باید اذعان کرد که طی این مدت،اوپک نه تنها سیاست قابل دفاعی در پیش نگرفت،بلکه بعضا در حد یک نظارهگر و اتحادیهای منفعل و ضعیف در بازارهای جهانی نفت ظاهر شد(نمودارهای 2-الف و 2-ب)20 (به تصویر صفحه مراجعه شود)تغییر توازن نیروی کارگزاران در آستانهء قرن بیست و یکم بازار نفت،از کارگزاران متعددی در طرفهای عرضه و تقاضا تشکیل یافته است اما در این مجال و در یک تقسیم بندی کلی، میتوان کارگزاران را به دو بخش مصرفکنندگان و تولیدکنندگان(با تأکید بر نقش اوپک)تقسیم کرد.
2-وارد شدن کشورهای عضو در تجارت نفت با روشهای بازار بورس بازارهای کاغذی نفت و ابزارهای مورد استفاده در آن که به منظور حمایت جناح مصرفکنندگان در برابر خطر نوسانات قیمت پیریزی شده به واسطهء ورود کشورهای اوپک در طیفی وسیع به این بازارها که با هدف بهرهگیری از امکانات موجود صورت گرفته است موجب رواج و در متن قرار گرفتن این بازارها شده است و بدین ترتیب،انتظار قرار گرفتن این بازارها در مسیر اصلی تجارت بین المللی نفت،دور از ذهن نخواهد بود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)3-عدم توجه به منافع جمعی اوپک و تقسیم کار منطقهای با کشورهای غیر اوپک در چهار حوزهء آمریکای جنوبی، آفریقا،خلیج فارس و جنوب شرق آسیا با مشخص شدن عوامل اضمحلال اوپک (به صورت رسمی یا غیر رسمی)میتوان سیاستهای اوپک را به منظور نقش آفرینی، بدین شرح ترسیم کرد: الف-بهینهسازی امور بازاریابی و فروش در قالب مدیریت جدید اطلاعات و قیمتگذاری اجرای این سیاست و روشهای اعمال آن، بسیار مهم اما پیچیده است."