خلاصه ماشینی:
"تصرف اصفهان به دست افغانان در این قرن موجب شد که شمار زیادی از خانوادههای علما به عراق بگریزند(در فاصلهء 1763-1722)و مرکز تحقیقات دینی از ایران خارج شود و در شهرهایی چون کربلا و نجف تمرکز یابد.
در ماههای اوت-سپتامبر 1980 بیستو پنج هزار کرد عراقی به سبب درگیریهایی که در منطقهء کردستان عراق بروز کرده بود وارد ترکیه شده بودند که توسط مقامات ترکیه به آذربایجان غربی فرستاده شدند.
مقامات کمیساریای عالی پناهندگان بر این تصور بودند که شمار این افراد پانصد هزار نفر است اما قبول داشتند که اطلاعات لازم را راجع به تعداد کامل اخراج شدگان در اختیار ندارند و در نتیجه در آمار خود ناچار فقط به پناهندگان توجه داشتهاند.
درست پس از تجاوز عراق به کویت در اوت 1990 هفتاد هزار نفر که در عرف بینالمللی آنان را اتباع کشور سوم مینامند وارد ایران شدند تا از این کشور به جایی دیگر بروند.
اوج این مهاجرت در ماه مه 1991 بود که تعداد کل مهاجران به بیش از یک میلیون و چهارصد هزار نفر رسید که در پنج استان غربی ایران به شرح زیر جای داده شدند: در مرحلهء بعد در نیمهء دوم ماه مه بازگشت مهاجران آغاز شد و تصور میرود که حدود 47 درصد از آنان بخصوص از استانهای شمال غربی به موطن خود بازگشته باشند.
پرودنتسیف در تحقیق خود راجع به الگوی مهاجرت در میان جمهوریهای شوروی سابق مینویسد که در دههء شصت روسیه مرکز مهاجر فرست(یا به اصطلاح دهنده)بوده در حالی که قزاقستان و آسیای مرکزی بیشترین سهم را در میان جمهوریها از نظر مهاجرپذیری داشتهاند(و به اصطلاح گیرنده یا مهاجر پذیر به حساب میآیند)."