خلاصه ماشینی:
"چون وجود قلم و کاغذ،در اینگونه تحقیقات خاطر مصاحبهشونده را به علل خاص روانی- تاریخی آزرده میسازد و تماس مداوم و بدون وقفه بین طرفین را نیز دچار اختلال میکند؛چه مصاحبه شونده پس از دادن هر پاسخ ناچار است سکوت کند تا مصاحبهکننده مطالب را روی کاغذ بیاورد و در همین فاصله است که دگرگونیهای فکری عمدی و غیر عمدی در ذهن او پدید میآید و اعتمادش را متزلزل میکند.
» به این ترتیب،مصاحبهکننده دایما در طول مصاحبه و در مورد بیشتر سؤالات با این دو سطح بیان-«فرقی نمیکند»و«البته پسر2-درگیر است و ناچار باید در کادر محدود تکنیک تحقیق نرمش زیادی به خرج دهد تا اعتماد مصاحبهشونده را،که شرط اصلی اینگونه مصاحبههاست،جلب نماید.
با توجه به گرایشهای اصلی و فرعی و صورتهای بیان که نزد مصاحبهشونده قابل مشاهده است،تحلیلکنندهء مبرز و کارآزموده میتواند تیپ و نوع رابطهء موجود بین مصاحبهشونده و مصاحبهکننده را پیدا کند و وضع و نقش او را و همچنین تغییرات آنها را در موقعیت مصاحبه معین کند و تقریبا حدود تعلق مصاحبهشونده را به یکی از گروههای حرفهای-اجتماعی و یا(هر نوع گروهبندی دیگر)تعیین کند:رابطهء مالک و رعیتی،رابطهء معلم و شاگردی،رابطهء نوکر و اربابی،رابطهء م یهمان و میزبان،رابطهء روستایی و شهری و غیره.
به این ترتیب با تکیه بر حداقل شش جنبه از رفتار مصاحبهشونده: الف)نحوهء شرکت:مثبت،منفی،بیطرفانه،خنثی؛ ب)گرایشها:علاقه،اجبار،انتظار،امتناع؛ پ)سلسله مراتب:برتر،پایینتر،متفاوت،نزدیک؛ ت)سطح بیان:جبههای-اندیشیده و ترکیبات آنها؛ ث)سبک کلام؛ ج)مختصات ظاهری صدا؛ تحلیل کننده میتواند حداقل ؟؟؟ دسته رابطهء انسانی را که متضمن نقشهای مختلف مصاحبهشونده است به دست دهد و در هر مصاحبه،علاوه بر تشخیص یک نقش کلی که حاکی از شخصیت اصلی و کلی مصاحبهشونده است،گرایشهای مختلف وی را در موقعیتهای متفاوت و در برابر پرسشهای متنوع معین کند تا پس از خاتمهء کار تحلیل و استخراج مصاحبههای مربوط به یک تحقیق،دو موضوع روشن گردد: 1."