خلاصه ماشینی:
"قیامشیخ محمدخیابانی نوشتۀ دکتر محمد علیهمایون کاتوزیان ترجمۀ:علیرضا طیب منبع:(1999) IIVXXX NARI نوشتۀ حاضر مطالعهای است دربارۀ قیام شیخمحمد خیابانی با توجه به پیشینۀ انقلاب مشروطهو در متن چند دستگی سیاسی و هرج و مرجی کهدر آن زمان بر ایران سایه افکنده بود.
در واقع،اگر نبودآن چند دستگی و هرج و مرجی که در مرکزصحنۀ سیاسی کشور وجود داشت بعید بود کهچنان نیروهای مرکز گریز نیرومندی در ولایاتفعال شوند یا به آن اندازه مؤثر افتند؛چرا که ازویژگیهای تاریخ این آب و خاک یکی هم آن استکه هر کس مرکز را در چنگ داشته باشد&%15908ESEG159G% قیامشیخ محمدخیابانی نوشتۀ دکتر محمد علیهمایون کاتوزیان ترجمۀ:علیرضا طیب منبع:(1999) IIVXXX NARI نوشتۀ حاضر مطالعهای است دربارۀ قیام شیخمحمد خیابانی با توجه به پیشینۀ انقلاب مشروطهو در متن چند دستگی سیاسی و هرج و مرجی کهدر آن زمان بر ایران سایه افکنده بود.
یکی از عاملان بلشویکها درتبریز در گزارشی که در همان زمان به مسکوفرستاده است دموکراتها را با حزب کادت(لیبرال)روسیه مقایسه میکند ولی به روشنیمیگوید که آنان جدایی طلب نیستند و هر چندگمان دارد که دموکراتها ضد انگلیسی هستند ولیبر موضع خصمانۀ آنها در قبال بلشویکها نیزتأکید دارد: «دموکراتها در عین پافشاری بر ملتگراییایرانی و درخواست تغییر و اصلاحات برای کلکشور،مبارزات خویش را در دو جبهۀ ضدیت با&%15913ESEG159G% انگلیس و ستیز با بلشویکها گسترش دادهاند.
97شرح مخبر السلطنه ازرویدادهایی که به شکست خیابانی انجامید بسیارشبیه روایتی است که کسروی مستقل از او نقل برای وثوق الدولهخبری بهتر از این نبود کهخیابانی نه جدایی طلباست نه بلشویک،نه هواداروحدت با ترکهاست نهمخالف قرارداد 1919،بلکه تنها تلاش دارد نظم وانضباط را در این ایالتبسیار حساس برقرارسازد."