چکیده:
«در شب،آزادی»عنوان نمایشنامهای است که روبر حسین کارگردان مشهور سینما و تئاتر فرانسه،آن را از چندی پیش در«پالهده اسپور»1به روی صحنه آورده است. این نمایش در حقیقت دومین بخش نمایش«آزادی یا مرگ»است که روبرحسین سال گذشته آن را به منظور بزرگداشت دویستمین سالگرد انقلاب فرانسه و حقوق بشر،به صحنه آورده بود، و کیهان فرهنگی خبر آن را در شمارهء دوازدهم سال پنجم خود(اسفند 67)به چاپ رساند. «در شب،آزادی»،حماسهء مردان و زنان نهضت مقاومت فرانسه را باز میگوید که در جنگ جهانی دوم،به خاطر آزادی میهنشان علیه اشغالگران نازی به مبارزه برخاستند و برخی از آنان برای 2Lنجات رهبر گروهشان از چنگال گشتاپو پلیس سیاسی هیتلر،دست از جان شستند و خود را به عنوان رئیس گروه معرفی کردند... متن نمایش بر اساس رمانی از فردریکدار2،توسط خود نویسنده و روبرحسین تنظیم شده است و پیشگفتار و پسگفتار آن را آلندکو3(عضو آکادمی فرانسه)نوشته است و بیش از پنجاه بازیگر مرد و زن از جمله موریس باریه،4 ژان-پییربارنار5،ماریوداوید6، پل لوپرسون7،سیلون روژری،8رژی بوکه9، و ژانیندارسی10در آن نقش آفرینی میکنند.اجرای این نمایش تا اواخر فوریهء 1990(اوایل اسفند ماه 68)ادامه خواهد داشت. متن زیر،ترجمهء گفتگویی است که خوانندگان ارجمند را با برخی از دیدگاههای این کارگردان آشنا میسازد:
خلاصه ماشینی:
"ولی زندگینامهء تردید پیش از تولد نیز با ارائهء عکسهای فوری و مغشوش کافکا به عنوان ذات و جوهر کار و زندگی او،آگاهی تاریخی ثمربخش کافکا را در این مورد که وی صرفا سرانجام یا سرآغاز بود،بخوبی تصویر میکند.
»هنر هلر زمانی به اوج میرسد که او تشابهات موجود بین نیچه و برخی از نویسندگان بزرگ قرن را به تصویر میکشد مقالهء وی دربارهء تأثیر ریلکه از افکار نیچه در مورد زمان و ارزش زندگی،و نیز ارتباط بین«اورفهء»ریلکه و«دیونیسوس» نیچه جالب توجه است.
آقای هلر با تمرکز حواسش بر روی شمار مشهور نیچه که مبین اعتقاد اوست که معتقد بود انسان امروزی اعتقادش را به ارزشهای سنتی (ارزشهای عینی و مطلق)از دست داده است، همان ارزشهایی که خدا همواره به مثابه مظهر و ضامن آن تلقی شده است،وارد بحث میشود.
آقای هلر که بارها و بارها و بدون اخذ نتیجه به«مرگ»خدا و نظریات نیچه دربارهء هنر میپردازد،استدلال میکند که عبارت «فراسوی نیک و بد»دعوتی است برای دست کشیدن از هر گونه ارزشیابی،و بلافاصله نیچه را بخاطر حمایت از این هدف غیرممکن به باد انتقاد میگیرد.
آقای هلر مینویسد که آخرین اهمیت نیچه«چیزی است در ارتباط با زندگی روشن و آشکار در عصر ظلمتی که او این چنین خلاقانه از آن ناامید شده بود.
آنها هرگز نگفتهاند تألیف پل بولر زمانی که دان کویل،معاون ریاست جمهوری امریکا،از سفر امریکای لاتین برگشت تأسف خود را از این مسئله اظهار داشت که در دوران تحصیل نتوانسته است زبان لاتینی را در مدرسه بهتر بخواند تا اکنون بتواند با مردم امریکای لاتین مستقیما به لاتینی صحبت کند!لطیفهء خوشمزهای است."