خلاصه ماشینی:
"و این مکانیزم فکری در تمام معارف بشری وجود دارد و از موانع این حرکت یکی تقلید و نگرش جزمی به معارف گذشته است یعنی:اگر فهم از دین و زبان بیان دین خود را در قالب گذشته به صورت صواب ببیند و با هر نوع نواندیشی و نوآوری به ستیز برخیزد.
پرسشی که در اینجا برای صاحبنظران و آگاهان دینی مطرح میشود این است که آیا تمام آداب و رسومی که در صدر اسلام یا دورههای بعد،برای انسان آن روز و جامعهء آن روز تشریع شده بود و با روابط اجتماعی آن روز سازگاری داشت،امروز هم در روابط اجتماعی آن ترقی ماهوی پیدا کردهست قابل اعمال و اجرا است؟ بر سبیل تذکر،بیاوریم که سخن بر سر مسائل غیر عبادی است،چون در مسائل عبادی از قبیل نماز و روزه و حج و اصل زکات و...
این به دست فقهیان زمانشناس و آشنایان به موضوعات خارجی و رخدادهای زمانه است و اگر خدای ناخواسته فقیهی یا عالمی بخواهد اصولی بیندیشد و اخباری عمل کند و معارف دینی را سراپا به تقلید از فقهای سلف و روایاتی که بعضا موضوعات آنها تغییر یافته عرضه بدارد دچار تعارضات خواهد شد و بعدا افراد آگاه و نسل جوان را دچار مشکلات کلامی خواهد کرد،و شاید تعارض علم و دینی که در اروپای مسیحی به وجود آمد،ناشی از همینروح تقلید مذموم بود که بر کالبد تفکر خشک ارباب کلیسا حکومت میکرد و به خاطر تقلیدهای ناصواب و در نتیجه کینهورزی با هر نوآوری،سرانجام علم بر دین پیروزی یافت و جامعه را از یک مشکل رهانید و به صدها مشکل مهلک رسانید."