خلاصه ماشینی:
"بیش از 50 درصد پزشکانی که در سالهای پس زا 1960 وارد ایالات متحده شدند،از لحاظ گروه سنی،زیر 40 سال بودند و در سال 1970 حدود 49 درصد کاردانهای فنی و مهندسانی که به عنوان«مهاجر»به آمریکا رفتند،در گروه سنی کمتر از 30 سال قرار داشتند(مجلهء پارهاز از پژوهشگران معتقدند که علت ریشهای همهء مهاجرتها،شکست جوامع در برآوردن نیازها و آرزوهای شهروندان است؛ بنابراین،فرار مغزها نیز که نتیجهء مهاجرت افراد تحصیل کرده و دارای تخصص از کشوری به کشور دیگر است،از نیازها مایه میگیرد.
در واقع،آفریقای جنوبی از مشکل فرار مغزها و کمبود نیروهای متخصص، مانند پزشکان،مهندسان و کارشناسان فنآوری اطلاعات زیانهای بسیار میبیند؛لذا،با سیاستهای جدید درصدد است با شکار استعدادهای،متخصصان را تشویق به ورود به این کشور کند(حفاجی،1380: 29)چنین است که در نشست وزیران دارایی کشورهای آفریقایی در لوزاکا گفته شد که قارهء آفریقا سالانه 20 هزار متخصص خود را از دست میدهد و در برابر،دولتهای این کشورها ناگزیر میبایست از متخصصان غیر آفریقایی برای طراحی و اجرای برنامههای توسعه استفاده کنند(ماهنامهء تدبیر، مهمترین عوامل دافعه یا رانش مغزها عبارت است از:افزایش فاصلهء طبقاتی، کمبود آزادی،نارسایی امکانات تحقیق و پژوهش، عدم تعادل درآمد و هزینه، بیعدالتی،بیقانونی و پارتیبازی.
بههرحال،در سالهای 1981 تا 1996 ایران در میان کشورهایی که بیشترین پناهنده را در ایالات متحده آمریکا داشتند،پس از کشورهای ویتنام،شوروی،لائوس و کامبوج در رتبهء پنجم بود (Torbat,2002:276-283) تلاش دولت برای بازگرداندن مغزها هرچند وقوع انقلاب منجر به مهاجرت شمار زیادی از مغزهای ایرانی شد،اما به موازات کوچیدن آنان،تعدادی از نخبگان تحصیل کرده نیز که خود از ایران رفته بودند،به کشور بازگشتند."