خلاصه ماشینی:
"در این اثر استاد افشار با جستجویی دقیق و موشکافانه در میان منابع و متون مختلف و یادداشتبردادری از آنها به بیان کاربرد و جایگاه کاغذ طی قرون و اعصار در ایران پرداخته است.
کاغذها در این فصل برحسب نوع به سه بخش تقسیم شدهاند،که این تقسیمبندی با توجه به بازیافتههای مؤلف از منابع و متون مختلف صورت گرفته است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) الف)کاغذهای منسوب به نام شهرها که شامل 36 نوع کاغذ است.
در برگ پنجم نام و گونۀ رنگهایی که برای کاغذ کاربرد داشته است، برحسب آنچه مؤلف از طریق بررسی نسخ خطی و منابع گوناگون یافته،آورده شده است.
در برگ ششم«کاغذ ابری»-نوعی کاغذ رنگ شده-مورد بررسی قرار گرفته و مطالبی راجع به ساخت آن و اینکه مبدع آن کدام سرزمین بوده،از لابلای متون استخراج و نقل شده است.
تمام این هنرها و شیوه در این فصل مورد بررسی قرار گرفتهاند و مطالبی کامل از متون و منابع گوناگون در اینجا نقل شده است.
بهکار میرفته است، برخی مصارف دیگر کاغذ که افشار آنها را از میان منابع و متون یافته و در فصلهای قبلی بدان نپرداخته است،در برگ دهم کتاب آورده شده است.
استفاده از کاغذ برای ساختن چاو(پول کاغذی) در دورۀ ایلخانان(ص 177-178)،اسباب بازیهای کاغذی که بیشتر در چین و هندوستان رواج داشتهاند(مانند گل کاغذی)، فانوس و فرفره(ص 178-179)،کاغذ دعای برای شفا یافتن بیماران(ص 181)،کرۀ نجومی کاغذی ساخت کریم الدین ابو بکر بن محمد سلماسی مهندس در سال 664 قمری در رصدخانه مراغه (ص 182)،از دیگر مصارف کاغذند که در این فصل آمده است."