چکیده:
گسترش فعالیتهای اقتصادی دولت ممکن است آثار منفی بر عناصر تقاضای کل اقتصاد
مانند مصرف خانوارها بگذارد.در ادبیات اقتصادی این پدیده به«اثر دفع ازدحامی»معروف
و متکی بر نظریات اقتصاددانان در زمینه پول است.هدف این پژوهش شناسایی و تعیین
درجه دفع ازدحامی در ایران بوده است.بدین روی، تلاش شده است در قالب یک الگوی
اقتصادسنجی و با بهرهگیری از آزمون همگرایی جوهانسن-جوسلیسوس رابطه بلندمدت میان
هزینههای دولت و مصرف بخش خصوصی برای اقتصاد ایران برآورد شود.نتایج بهدستآمده
گویای آن است که با افزایش هزینههای دولتی از مصرف بخش خصوصی کاسته خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"به تصویر صفحه مراجعه شود نمودار(3):روند هزینههای بخش خصوصی به قیمت ثابت در سال 1361(79-1339) مصرف خصوصی، چه برحسب قیمتهای جاری و چه برحسب قیمتهای ثابت، با درآمد ملی، درآمد ناخالص ملی و تولید ناخالص ملی رابطه مستقیم دارد یعنی با افزایش هریک از کمیتهای کلان که نشان دهنده تولید و درآمد کل اقتصاد است مانند درآمد ملی در یک نظام اقتصادی، مصرف خصوصی نیز افزایش مییابد.
به تصویر صفحه مراجعه شود نتایج آنالیز تجزیه واریانس نشان میدهد که متغیر درآمد ملی واقعی بیشترین سهم را در بیثباتی مصرف بخش خصوصی دارد و هزینههای دولت سهم اندکی در بیثباتی مصرف خانوارها خواهد داشت.
به تصویر صفحه مراجعه شود نمودار(5):روند تجزیه واریانس برای متغیر مصرف بخش خصوصی از آنجا که سهم چشمگیری از تولید ملی به هزینههای مصرفی بخش خصوصی اختصاص مییابد و هزینههای مصرفی و سرمایهگذاری در بلندمدت مکمل یکدیگر به شمار میآیند، شناسایی عوامل تعیینکننده مصرف یا عوامل تغییردهنده آن به متولیان و سیاستگذاران اقتصادی این امکان را میدهد تا با بهکارگیری سیاست بهینه، دست به تصحیح پدیده دفع ازدحامی بزنند.
از سوی دیگر نمودار(5)نشان میدهد که در به تصویر صفحه مراجعه شود دورههای اولیه تجزیه واریانس، مصرف و درآمد ملی واقعی بیشترین توانایی برای توضیح دادن متغیر وابسته بردار همگرایی را دارد؛درحالیکه در دورههای پایانی، مقدار توضیحدهندگی درآمد ملی واقعی افزایش مییابد و بالاترین سهم را در بیثباتی مصرف بخش خصوصی خواهد داشت."