چکیده:
از سالهای پایانی سده بیستم، آب بعنوان یک موضوع مهم در کانون مباحثات و
گفتگوهای بین المللی قرار گرفته و کمابیش هیچ نشست بین المللی را-که در آن آینده
اداره جان، در هزاره سوم میلادی مطرح باشد-نمیتوان سراغ گرفت که در آن آب و
مدیریت آن به صورت یکی از اصلیترین عوامل و عناصر در دستور کار قرار نداشته
باشد.بررسی تحولات و توجه به مسائل آب نشان میدهد که هرچند نخستین جرقهها و
هشدارها از محافل علمی برخاسته ولی رفتهرفته بحث چگونگی مدیریت منابع آب و
بهرهبرداری از آب به بالاترین ردههای تصمیمگیری در سطوح ملی، منطقهای و بین
المللی رسیده و اصطلاح تازهای به نام«بحران آب»وارد مبحث مدیریت آب دشه
است.(جهانی، 77)هماکنون به علت کمبود آب، 70 منطقه در سطح جهان بعنوان کانونهای
بحران شناخته شده است.مقاله حاضر بر این فرض استوار است که با ارائه راهکارهای عملی
از سوی صاحبنظران و اندیشمندان همه کشورها و خواست و اراده سیاسی دولتمردان،
میتوان بر مشکل کمبود آب در سطح جهان و بویژه در سطح کشورهای خاورمیانه چیره گشت و
مانع از تحقق یافتن پیشبینی دبیر کل سابق سازمان ملل متحد شد.این تحقیق برپایه
بررسیهای کتابخانهای از منابع گوناگون داخلی و خارجی استوار بوده و به این نتیجه
رسیده است که ایران بعنوان پایهگذار نظریه گفتگوی تمدنها میزبانی نشستی با حضور
سران کشورها(بیشتر کشورهای خاوریانه)را به منظور بررسی مسائل آب در خاورمیانه به
عهده گیرد و با فراهم آوردن زمینه وفاق و همدلی بین المللی از بروز بحران آب در
منطقه پرآشوب خاورمیانه جلوگیری کند.
خلاصه ماشینی:
"راهبردها و استراتژیهای مؤثر کارآمدترین راهبردهای دراز مدت برای حل مشکل کمبود آب، راهبردهایی است که از یک سو ناظر به نگهداشت منابع آب و بهرهبرداری کارآمدترین از آن منابع و از سوی دیگر درپی مهار کردن افزایش افسار گسیخته جمعیت باشد؛یعنی این هدف را پیگیری کند که جمعیتهای انسانی با منابع آب تجدید شونده در دسترس به تعادل برسند(جهانی و همکار 73) درست است که تمدنهای بزرگ در مکانهایی پدید آمدهاند که نمیتوان آنها را پرآب نامید و بیگمان انسان، باهوش و استعداد خود همچنان به نوآوریهای خود در زمینه توسعه و مدیریت منابع ادامه خواهد داد، اما تا همین اواخر جمعیت به اندازهای بوده که بخش بسیار کمی از منابع آبشیرین تجدید شونده برای رفع نیازها کافی بوده است.
3-تاکنون در زمینه ترتیبات بین المللی و ایجاد تشکیلات حقوقی مناسب که بعنوان یک مرجع حقوقی بین المللی در خاورمیانه بتواند بهگونه فراگیر مسائل مربوط به چگونگی بهرهبرداری از آن حوزههای آبگیر مشترک میان چند کشور را بررسی و حل و فصل کند، اقدام جدی به عمل نیامده و طبیعی است که موافقتنامههای دوجانبه در مورد حوزههایی که سه یا چهار کشور یا بیشتر در آن سهیم هستند نیز به هنگام بروز اختلاف باکشور ثالث ذینفع کارساز نخواهد بود:(کافر 77) نتیجه: شمار کنفرانسها و نشستهای بین المللی که نگرانی دولتها و ملتها را از کمبود آب یا بهتر گفته شود، از پیش آمدن بحران آب نشان میدهد، بیانگر این واقعیت است که کمبود منابع آب شیرین به مسئلهای جهانی تبدیل شده است و جهان شتابان و پرهراس به ژرفای فاجعه کمبود آب و مشکلات برخاسته از آن نزدیک میشود."