چکیده:
چگونگی اثربخشی تجارت خارجی بر رشد اقتصادی،از دیرباز مورد توجه محققان و پژوهشگران اقتصادی بوده است.در این میان،اغلب پژوهشها به بررسی صادرات بر رشد اقتصادی اختصاص یافته است و کمتر به نقش واردات اهمیت داده شده است.در این پژوهش، برخلاف مطالعات پیشین در زمینه تجارت خارجی و رشد اقتصادی،متغیر واردات مورد تأکید بوده و با استفاده از آمار و ارقام رسمی منتشر شده توسط سازمان برنامه و بودجه و سالنامهء آماری بازرگانی خارجی ایران اثربخشی واردات در سه گروه سرمایهای،واسطهای و مصرفی در رشد اقتصادی مورد مطاله قرار گرفته است.نتایج حاصل از این پژوهش که در مقطع زمانی(73-1340)انجام شده،به صورت زیر خلاصه شده است: 1.یک ارتباط مثبت و قوی بین نرخ رشد صادرات و واردات و نرخ رشد اقتصادی وجود دارد،اگرچه تأثیر صادرات بر نرخ رشد دارای اهمیت بیشتری نسبت به واردات میباشد. 2.تأثیر واردات کالاهای سرمایهای و کالاهای واسطهای بر رشد اقتصادی کاملا مثبت و معنادار میباشد. 3.هرچه نسبت واردات کالاهای سرمایهای به کالاهای سرمایهای تولید شده در داخل افزایش یابد،رشد اقتصادی افزایش خواهد یافت.بدین معنی که کالاهای سرمایهای وارداتی، بهرهوری بیشتری نسبت به کالاهای سرمایهای داخلی ایجاد میکنند. 4.واردات کالاهای مصرفی تأثیر بهسزایی در رشد اقتصادی نداشته و این ارتباط،کاملا بیمعنا میباشد.
خلاصه ماشینی:
"در این مطالعه،برخلاف اکثر مطالعات قبلی که تنها به بررسی رابطهء رشد اقتصادی با صادرات میپرداختند و نقض واردات را در رشد اقتصادی نادیده میگرفتند،با همان متغیرهای استاندارد مدل رشد(موجودی سرمایه و نیروی انسانی) صادرات و واردات هم مورد آزمون قرار گرفتهاند و نشان داده شده که علاوه بر صادرات،واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای نیز تأثیر مثبت و معناداری در رشد اقتصادی این کشورها داشته است.
5. ارایه الگو برای تعیین تأثیر واردات بر رشد اقتصادی،با استفاده از کار«محسن خان»و«یانگ لی»یک چارچوب رگرسیون خطی حداقل مربعات مستقیم را به صورت معادلهء زیر بکار بردهایم: (به تصویر صفحه مراجعه شود) GX نرخ رشد تولید ناخالص داخلی واقعی، GK نرخ رشد موجودی سرمایه، RL نرخ رشد نیروی کار، GX نرخ رشد صادرات، Mi نرخ رشد و نسبت واردات به تفکیک سه گروه کالاهای سرمایهای، واسطهای و مصرفی(3 و 2 و 1 i )به کل واردات،و Zj مجموعهای از متغیرها که معمولا در الگوهای رشد وارد میشوند همانند GSer نرخ ثبت نام مدارس فنی و حرفهای و GI.
جدول 4-برآورد نتایج تأثیر واردات کالاهای سرمایهای بر رشد اقتصادی ایران متغیر وابسته:نرخ رشد تولید ناخالص داخلی GGDP (به تصویر صفحه مراجعه شود) توجه:الگوی شماره(2)و(3)بصورت سرانه محاسبه شدهاند.
جدول 5-برآورد نتایج تأثیر واردات کالاهای واسطهای در رشد اقتصادی ایران متغیر وابسته:نرخ رشد تولید ناخالص داخل( GGDP ) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توجه:الگوی شماره(2)و(3)بصورت سرانه محاسبه شده است.
جدول 6-برآورد نتایج تأثیر واردات کالاهای مصرفی در رشد اقتصادی ایران متغیر وابسته:نرخ رشد تولید ناخالص داخلی( GGDP ) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توجه:الگوی شماره(2)و(3)بصورت سرانه محاسبه شده است."