چکیده:
در مقاله حاضر، عوامل تعیین کننده نرخ حقیقی ارز دوجانبه کشورهای عمده صادرکننده نفت جهان در مقابل دلار آمریکا بررسی شده است. با توجه به اهمیت تاثیر قیمت نفت در رابطه مبادله کشورهای مورد بررسی، چگونگی اثرگذاری قیمت حقیقی نفت مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین تاثیر دو عامل بنیادی «تفاوت بهره وری» و «تفاوت تقاضای اقتصاد» بر نرخ حقیقی ارز ارزیابی شده است. برای برآورد نرخ حقیقی ارز، «داده های پانل نامتوازن» در دوره زمانی 2005-1970 مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، یک درصد افزایش در قیمت حقیقی نفت، منجر به افزایش نرخ حقیقی ارز کشورهای مورد بررسی به میزان 13/0 درصد شده است. بنابراین، افزایش قیمت حقیقی نفت با بهبود در رابطه مبادله کشورهای صادرکننده نفت، موجب افزایش ارزش حقیقی پول آنها شده است. همچنین نتایج پژوهش، موید وجود اثر «بالاسا ساموئلسون» در کشورهای مذکور است. تفاوت رژیم های نرخ ارز نیز در برآود نرخ حقیقی ارز کشورهای صادرکننده نفت در نظر گرفته شده است. به دلیل این تفاوت، تاثیر افزایش تقاضای مصرفی دولت بر نرخ حقیقی ارز کشورهای مورد بررسی متفاوت بوده است
خلاصه ماشینی:
بنابراین با توجه به وجود تغییرات فراوان قیمت حقیقی نفت و نوسانهای نرخ حقیقی ارز در دهههای اخیر و این موضوع که در بازارهای جهانی، بخش عمدهای از مبادلههای نفت به دلار است، در مقاله حاضر، عوامل تعیین کننده نرخ حقیقی ارز دوجانبه 3 کشورهای عمده صادرکننده نفت در مقابل دلار آمریکا با تأکید بر چگونگی اثرگذاری قیمت حقیقی نفت بررسی شده است.
در ادبیات سالهای اخیر، متغیر مخارج دولت به عنوان شاخصی از فشارهای سمت تقاضا مورد استفاده قرار Purchasing Power Parity (PPP) Krugman & Obstfeld Fundamentals Cashin Camarero & Tamarit Candelon MacDonald گرفته است (کاندلون و همکاران، 2007: 92).
دلیل وجود این رابطه بین قیمت حقیقی نفت و رابطه مبادله، این است که نفت سهم مهمی از صادرات یا واردات این کشورها را در دهههای اخیر دارد و قیمت حقیقی نفت نسبت به سایر کالاهایی External Real Exchange Rate Internal Real Exchange Rate Amano & Norden Backus & Crucini Habib & Kalamova که در اقتصاد جهانی مبادله میشوند، نوسانهای زیادی را در دوره مورد بررسی داشته است (امانو و ناردن: 1998).
از آنجایی که قیمت کالاهای تجاری در بازارهای جهانی تعیین میشود، قیمت نسبی کالاهای غیرتجاری در کشور داخلی و به عبارتی q2 افزایش مییابد و در نتیجه افزایش نرخ در اغلب بررسیهای انجام شده برای بررسی رفتار نرخ حقیقی ارز نخستین صادرکنندگان یا واردکنندگان نفت جهان، از قیمت حقیقی نفت به عنوان نمایندهای از رابطه مبادله استفاده شده است.