چکیده:
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی دلایل و ریشه های ضرر و زیان تعاونی های روستایی و بیان راهکارهای اجرایی و اولویت بندی آنها برای ساماندهی و بهبود وضعیت تعاونی های مذکور است. زیرا تعاونی های روستایی به لحاظ ماهیت شبکه ای و مردمی بودن، از امکانات و شرایطی برخوردار است که در صورت حمایت و مدیریت صحیح و کارآمد، می تواند به تحقق اهداف توسعه ای در روستاها و بخش کشاورزی، بسیار کمک کند. در پژوهش حاضر، ابتدا اهداف شکل گیری تشکل ها و سازمان تعاون روستایی بیان گردید؛ سپس مهمترین دلایل زیان تعاونی های روستایی با استناد به سایر پژوهش های پیشین، اسناد موجود و آرای مقامات محلی و اعضای تشکل ها از طریق پرسشنامه های خاص استخراج شد. در ادامه، راهکارهای مربوط به نحوه ارتقای وضعیت و ساماندهی تشکل های زیان ده بیان گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی که چارچوبی را برای همکاری و مشارکت گروهی در تصمیم گیری ها مهیا می کند، اولویت بندی راهکارهای مذکور انجام شد. بر اساس نتایج پژوهش، انتخاب اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل از بین افراد آگاه، خبره و فعال، اولویت نخست در فرایند ساماندهی تعاونی های مورد نظر محسوب می شود. چنانچه انتخاب بازرس و ساماندهی کارکنان و فروشندگان که در رده های بعدی قرار دارند، به این مجموعه اضافه شود، آنگاه می توان گفت که ساماندهی منابع انسانی، اولویت و نیاز اصلی تعاونی های زیان ده است. به اعتقاد خبرگان، توسعه فعالیت های اقتصادی، نظیر ایجاد صندوق قرض الحسنه و اعطای تسهیلات به اعضا، ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی و خرید و فروش محصولات کشاورزی که به منابع مالی فراوان و نقدینگی نسبتا زیادی نیاز دارد، از اولویت های بعدی ساماندهی تعاونی ها است.
خلاصه ماشینی:
حضور چندین ساله تعاونیها در مناطق روستایی، تولید کشاورزی و نیز تجارب ارزنده آنها در عرضه خدمات به مناطق مذکور، نشان داده است که شبکه تعاونیهای روستایی با وجود همه چالشها و مشکلات پیشرو و نیز عملکرد ضعیف در برخی موقعیتها، همچنان میتواند به عنوان مهمترین تشکل غیردولتی 1 حاضر در روستا، مسئولیتهای مهمی را در توسعه فعالیتهای اقتصادی، اجرای سیاستهای دولت و به طور کلی، رونق و پویایی اقتصاد روستا بر عهده گیرد.
با توجه به مطالب مذکور، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی دلایل و ریشههای زیان تشکلهای تعاونی روستایی تحت نظارت سازمان تعاون روستایی و بیان راهکارها و فعالیتهای اجرایی و اولویتبندی آنها در فرایند ساماندهی و بهبود وضعیت تعاونیهای روستایی است.
جدول (1): اولویتبندی اجرای فعالیتها به منظور ساماندهی وضعیت شرکتهای تعاونی روستایی زیانده و ناکارآمد استان یزد بر اساس روش AHP (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری همان طور که بیان گردید، شبکه تعاونیهای روستایی به لحاظ ماهیت شبکهای، پایگاههای ثابتی در مناطق روستایی و تولید کشاورزی دارد و با برخورداری از چتر حمایتی، نظارتی و هدایتی دولت (سازمان تعاون روستایی) و پشتوانه اعتماد و عضویت مردم، امکانات بالقوه و بسیار نیرومندی را درون خود پدید آورده است که در صورت مدیریت صحیح و کارا، میتواند به تحقق اهداف توسعهای در روستاها و بخش کشاورزی، کاهش تصدیگریهای دولتی و در نهایت، شکوفایی و پویایی اقتصاد روستا کمک فراوانی کند.
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی دلایل و ریشههای زیان تشکلهای تعاونی روستایی و بیان راهکارها و فعالیتهای اجرایی و اولویتبندی آنها برای ساماندهی و بهبود وضعیت تعاونیها است.