چکیده:
در مطالعات اقتصادی، تاکید مکرر بر آن است که متنوع سازی صادرات به مفهوم افزایش تعداد کالاهای صادراتی و انتقال ترکیب صادرات از کالاهای اولیه به صنعتی، از جمله مهمترین عوامل رشد درآمدهای ارزی و به تبع آن رشد اقتصادی محسوب میگردد. به این منظور، در مقاله حاضر، تنوع صادرات غیرنفتی و تأثیر آن بر رشد درآمدهای ارزر غیر نفتی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. برای تعیین درجه تنوع گروههای کالایی صادرات، چندین معیار برآورد شده است. گروههای کالایی بر اساس معیارهای برآورد شده، از نظر درجه تنوع، رتبه بندی و نهایتا تأثیر متنوع سازی صادرات بر درآمدهای ارزی کشور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که تنوع در ترکیب صادرات کشور بین کالاهای صنعتی موجب افزایش درآمدهای ارزی کشورمیشود. لذا اعمال هر نوع سیاست به گونه ای که ترکیب تولید کشور را به سمت کالاهای صنعتی سوق دهد، میتواند افزایش درآمدهای ارزی را فراهم نماید.
خلاصه ماشینی:
"در خصوص شدت تمرکز کالاهای صادراتی کشور،شاخص هیرشمن(به صورت نرمال شده)5که به عنوان معیاری برای بررسی تمرکز در ترکیب صادرات کشور استفاده میشود،حاکی از آن است که از سال 1371 به بعد مقدار این شاخص نزولی است(جدول 1)و بیانگر بهبود توزیع سبد صادراتی کشور بین کالاهای مختلف است،بدین معنا که در صورت از دست دادن بازار یک کالا،برای کالاهای دیگر بازار وجود خواهد داشت.
WPIUSA -شاخص قیمت تولیدکننده آمریکا CPII شاخص قیمت خرده فروشی در ایران GDPPECD -تولید واقعی کشورهای OECD CH -شاخص تمرکز هیرشمن در الگوی فوق،متغیر نرخ واقعی ارز با وقفه زمانی در نظر گرفته شده است زیرا کاهش ارزش پول ملی موجب میشود که قیمت کالاهای وارداتی افزایش پیدا کند و قیمت محصولات صادراتی برای خارجیان کاهش یابد.
نمودار 2-شاخص تمرکز گروههای کالایی (به تصویر صفحه مراجعه شود) شاخص دیگری که در این مطالعه برای بررسی و رتبهبندی عملکرد صادرات گروههای کالایی از نظر درجه تنوع استفاده میشود و اطلاعات کاملتر و جزییتری را ارایه میدهد، شاخص میانگین تابع توزیع تجمعی(شاخص سنتی بودن گروه کالایی)صادرات میباشد.
برخی از آنها در طول دوره 67-1359 در سبد صادراتی کشور نبوده و یا سهم آن از کل صادرات غیرنفتی خیلی ناچیز بوده است که این امر نماینگر متنوع شدن ترکیب صادرا کشور نسبت به گذشته میباشد (متنوعسازی عمودی)17و همانطور که از جدول مذکور مشخص میشود این گروهها از نظر درجه تنوع در رتبههای مناسب قرار گرفتهاند."