چکیده:
بکارگیری نتایج تحقیقات دیگران،به ویژه آن دسته از پژوهشهایی که از قدرت و پایایی کافی برخوردار بوده و تقریبا در سطح وسیع ملی و جهانی کاربرد دارند،کاری عاقلانه و مقرون به نتیجهء مثبت و اثربخش است.تکرارپذیری نتایج واحد تحقیقات علمی،کاربران را در استفادهء مطمئنتر از آن تحقیقات یاری خواهد داد و در خصوص کاربرد نظریههایی که امکان به وجود آمدن تغییراتی در کلیت آن و یا بخشی از آنها در فرهنگهای مختلف وجود دارد،شرط احتیاط آن است که در این خصوص آزمونهای تکرارپذیری صورت گیرد. یکی از نظریههای مهم انگیزشی در مدیریت،نظریهء سلسله مراتب نیازهای مازلو است.این نظریه در برخی از آزمونها در فرهنگهای متفاوت با فرهنگ جامعه امریکایی (در زمان انجام این تحقیق)در بخش سلسله مراتبی بودن طبقات نیازهای کارکنان در سازمانها،دارای روایی و پایایی نبوده و در نتیجه،این بخش از نظریه در این کشورها مورد استفاده تصمیمگیران قرار نمیگیرد.در ایران نیز این نظریه در چندین شرکت مورد آزمون قرار گرفت که نتایج سه شرکت مختلف در مقاله حاضر مورد بررسی قرار گرفتند و چنین نتیجهگیری شد که در ایران نیز حد اقل در بخشهای تولید،سلسله مراتبی بودن نیازهای مازلو قابل اطمینان نبوده و تصمیمگیران نباید بهطور قاطع به آن استناد کرده و بر مبنای آن تصمیمگیری و برنامهریزی نمایند.
خلاصه ماشینی:
از جملهء نظریههای مشهور در حوزهء مدیریت سازمانها در این خصوص،نظریهء سلسله مراتبی نیازهای اساسی انسان معمولی1(انگیزش و شخصیت،آبراهام مازلو) میباشد که کموبیش در تحقیقات مختلف انگیزشی و رسالههای دانشجویان مورد استفاده قرار میگیرد و پرسشنامههای مختلفی برای تشخیص ترکیب شدیدترین نیازهای اساسی کارکنان برمبنای این نظریه تنظیم و بکار گرفته شدهاند که میتوان از این میان به پرسشنامه لوتانز2(الوانی 1376)اشاره کرد.
در مطالعات بعدی و در جهت آسانسازی پاسخ و بدون حذف هیچیک از نیازهای بیست و پنج گانه مطرح شده و فقط با ادغام مورد بسیار مشابه در یکدیگر،مجموعه نیازها را به پانزده نیاز در پنج طبقه و برای هر طبقه سه نیاز مشخص تبدیل نمودیم که تکرار در استفاده از این پرسشنامه به وسیله افراد مختلف و بکارگیری آن در مطالعات مختلف و کسب نظر از محققین مربوطه نشان داد که این (1)- Delphi پرسشنامه میتواند با اطمینان بالا مورد استافده قرار گیرد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) طبقهبندی نیازهای کارگران اهواز(1372) (به تصویر صفحه مراجعه شود) طبقهبندی نیازهای اساسی کارشناسان شرکت زربال(1371) بخش سوم:نتیجهگیری از یافتههای تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها در مقایسه این دو ردهء شغلی و طبقهبندی نیازهای آنان در گروه ملی صنعتی فولاد، مشاهده میشود که در رده کارگران،نظریه مازلو کاملا صدق میکند،چرا که با تشدید شدن نیاز ایمنی نیاز اجتماعی و سپس به ترتیب نیازهای احترام و خودشکوفایی در یک سلسله مراتب منطقی و کاهنده قرار دارند و احتمالا بعد از نیاز ایمنی،نیاز اجتماعی در این طبقه از کارکنان شدید خواهد شد.