چکیده:
این پژوهش به منظور استنباط و استخراج رویکردها و مهارتهای کنترل خشم بر اساس آموزه های اسلامی صورت پذیرفت. این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی بوده و روش بکار گرفته شده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی و از نوع مطالعه کتابخانه ای است. یافته های این پژوهش شامل: الف-ارائه سه الگوی نظری شناختی، شناختی-رفتاری و انتقال اثرات خشم و ب-ارائه 14 مهارت در کنترل خشم، شامل: 1-صبر و بردباری2-تقوا 3-بخشودگی 4-یاد مرگ 5-یاد خدا 6-تغییر در وضعیت بدنی 7-دعا کردن و ذکر گفتن 8- سجده کردن 9- گرفتن وضو و غسل 10- سکوت 11- نیکی به پدر و مادر 12- رفع کینه و دشمنی در خود 13- استفاده از سیستم های حمایتی 14- توجه به اصل هر آنچه برای خود پسندی برای دیگران هم پسند.
This study was done for the purpose of extracting the approaches and skills of anger- management based on Islamic teachings. The research type is fundamental one and the method used was descriptive-analytical and of library studies. The conclusion of the study contained: (a) providing three theoretical models of cognitive، cognitive-behavioral and transferring the effects of anger، (b) providing 14 skills for controlling anger، including: (1) patience and tolerance (self-regulation skill)، (2) virtue (self-controlling skill)، (3) forgiveness، (4) remembrance of death، (5) remembrance of God، (6) the changes in the body conditions (relaxation training)، (7) saying prayers (positive mental review)، (8) prostrating، (9) ablutions (connecting with the infinite)، (10) silence (studying your part in creating anger)، (11) beneficence towards parents، (12) elimination of hatred and enmity in yourself، (13) using of protective systems، and (14) paying attention to the principle of “whatever you choose for yourself، choose for the others”.
خلاصه ماشینی:
"حلم،یعنی در اختیار گرفتن نفس و جلوگیری از برافروخته شدن خشم و نیز به معنی تأنی و تأمل و تحقیق در امور است؛این حالت از اثر اعتدال قوه غضبیه است که انسان را از تأثیر و ناراحتی در مقابل پیشامدهای ناگوار منع کرده و باز میدارد از آثار حلم،نداشتن اضطراب در برابر حوادث هولناک،افراط نکردن در موقع مؤاخذه مقصرین،کنترل اعمال و حرکات،اظهار برتری نداشتن نسبت به دیگران و سستی و مسامحه نکردن در حفظ و نگهداری آنچه که حفظش شرعا و عقلا واجب است در استفاده از صبر در کنترل خشم علامه مجلسی(ره)به کاربرد تمرین رفتاری اشاره میکند؛وی بیان میکند که مقصود از صبر،رضایت پسندیدن و انتخاب فرو بردن خشم و انتقام نگرفتن است-یعنی ابتدا با زحمت و تمرین،خود را به کظم غیظ و فروبردن خشم وادار کند و این روش را چندین بار ادامه دهد تا به درجه صابران رسد به گونهای که ترک انتقام طبیعت او شود و به آن عادت نموده و بدون فشار روحی این عمل،روش او گردد(مجلسی،ترجمه موسوی همدانی،1366،ج 2،ص:384).
سجده کردن:رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)میفرمایند:«بدانید که خشم لکه قرمزی است در دل فرزند آدم،مگر قرمزی چشم و حرکت رگهای گردن او را نمیبینید؛پس هرکس خود را در این حالت دید باید صورت روی خاک گذارد» (عطائی،1369،ص:241)."