چکیده:
این مقاله به دنبال تبیین پیوند ملاحظات امنیت ملی با سیاست خارجی غـرب گرایانـه ترکیه است . بررسی تحولات سیاسی و روابط خارجی ترکیه و سلف آن امپراطوری عثمانی طی سده های اخیر نشان می دهد دو دغدغه امنیت ملی در جهت دهی به سیاسـت خـارجی این کشور نقش اساسی داشته است : سلطه خارجی و واگرایی داخلی . این دو موضـوع کـه وابستگی نزدیکی به یکدیگر دارند، عمدتا ریشـه در ژئوپولیتیـک خـاص عثمـانی / ترکیـه داشته اند. آنها باعث شده اند گرایش و اتکا به غرب به یک ویژگی غالب و دائمی سیاسـت خارجی جمهوری ترکیه طی سده اخیر تبدیل شود. برای غرب نیز حفظ ترکیه به مثابه یک متحد استراتژیک به منظور مهار قدرت های رقیب اهمیت اساسی داشته است .
This article explains the link of national security considerations with westernization in turkey's foreign policy. A review of political foreign relations of turkey and its predecessor ottoman empire، shows that two national security considerations have basic role in its foreign policy: foreign domination and domestic dis-integration. These issues، while are too intertwined، come from ottoman/Turkish peculiar geopolitics. These two issues has made western inclination a dominant and permanent character in turkey’s foreign policy in recent decades. Of course، keeping turkey as a strategic partner has been very important for western powers to contain their adversaries.
خلاصه ماشینی:
بررسی تحولات سیاسی و روابط خارجی ترکیه و سلف آن امپراطوری عثمانی طی سده های اخیر نشان می دهد دو دغدغه امنیت ملی در جهت دهی به سیاسـت خـارجی این کشور نقش اساسی داشته است : سلطه خارجی و واگرایی داخلی .
این پدیده طی دهه های گذشته نیز چند بار اتفاق افتاده است ، به نحوی که غرب گرایی را به ویژگی غالب سیاست خارجی ترکیه تبـدیل کـرده اسـت .
سیاست خـارجی جمهـوری ترکیه که در سال های پس از جنگ جهانی اول پا به عرصه ظهـور نهـاد، عمیقـا متـأثر از تجربـه ترک ها در دوره افول امپراطوری عثمانی است .
در این دوره که ضعف و عقب ماندگی امپراطـوری مقارن با توان مندی و پیشرفت غرب بود، حاکمیت و تمامیت سرزمینی عثمانی با امـواج مکـرری از تهدیدات امنیتی عمدتا خارجی روبه رو شد، به نحوی که ترک های محدوده آناتولی در نهایـت مجبور شدند به مرزهای ترکیه فعلی بسنده کنند.
بـدین ترتیب ، ترکیه در جمع فاتحان جنگ قرار گرفت ، هر چند که قدرت هـای متفـق غربـی و بـه ویـژه دولت بریتانیا نسبت به سیاست این کشور در طول جنگ انتقاد داشتند.
بـه این ترتیب ، با وجود انقلاب کمونیستی در روسیه و فروپاشی امپراطوری عثمـانی ، روابـط ترکیـه و اتحاد شوروی نیز به حالت تخاصمی درآمد و یکی از انگیزه های مهـم ترکیـه از ورود بـه اردوگـاه غرب مقابله با توسعه طلبی و تجاوزگری شوروی بود (رک : ١٩٧٥ ,Karpat).
از سوی دیگر، باید توجه داشت کـه چندجانبـه گرایـی نـوین در سیاست خارجی به غرب گرایی دولت ترکیه آسیب جدی نزده و این کشور همچنان بـه عنـوان متحد استراتژیک آمریکا باقی مانده است .