چکیده:
یکی از روش های جدید برای برنده شدن در مناقصه ها این است که پیمانکار در زمان اعلام قیمت پیشنهادی، قیمت را پایین می دهد تا در حین انجام پروژه مبلغ قرارداد را با اقامه دعوی بازپس گیرد. اصطلاحا به این عمل فرصت طلبی در مناقصه می گویند. با استفاده از نظریه بازی ها می توان نشان داد که پس از فرصت طلبی در مناقصه، پیمانکار اقدام به طرح دعوی با مبلغی که تابعی از شرایط پروژه است، می نماید. در مقابل، کارفرما نیز که از فرصت طلبی اولیه پیمانکار منتفع شده است، اقدام به چانه زنی و مذاکره با پیمانکار می نماید. در نهایت، تعادل نش به دست آمده، مساله دعوی طی انجام چانه زنی و توافق طرفین حل شده و کار به دعوی دادگاهی نمی رسد. با قضیه مذاکرات رابینشتین، می توان حدود حداقل سود مورد نظر پیمانکار در طرح دعوی و بیشترین میزان ضرر مد نظر کارفرما را در حین دعوی به دست آورد. نرخ مذاکره ای که طبق تعادل نش این بازی در حین مذاکره مورد تایید طرفین قرار می گیرد نیز در بازه بین همین حدود حداقل سود پیمانکار و حداکثر ضرر کارفرما قرار می گیرد. در این پژوهش نیز ارقام واقعی فرصت طلبی انجام شده توسط پیمانکار و میزان دعوی انجام شده، هم در بازه مدل مطرح شده قرار گرفته و هم با ارقام به دست آمده از قضیه رابینشتین مطابقت دارد. در نهایت، کارفرمایان و برگزارکنندگان مناقصات می بایست با در نظر گرفتن عوامل اصلی به وجود آورنده دعاوی، با برگزاری دقیق تر مناقصات و شفاف سازی قراردادها در جهت کاهش این عوامل و انجام هر چه بهتر پروژه های خویش اقدام کنند.
Many governments and private projects are done by contractor. They get projects in a competitive bid auction environment. A contractor in order to overcome to other competitors in a bid auction، opportunely cuts down biding price(bids project at or below minimum profit level) and wins the contract، and hopes to recover the loss (or less profit) from this action ،through negotiations or claims. Based on a dynamic game theory model، the opportunistic winner would request a compensation for the damage incurred by the party after the contract start. After a claim filed، the owner offers to negotiate with the builder. Nash equilibrium solution of this model is negotiating and settling، not going to court. Appling Rubinstein (1982) bargaining theorem the possible range of negotiation settlement is obtained. The lower bound of this range is minimum gain of builder from claim and maximum bound is maximum loss of owner in claim. In the application case، the opportunely and the claim amount are obtained between the ranges implied by the theoretical model.
خلاصه ماشینی:
"نمودار درختی با حذف به روش برگشت به عقب / c: هزینه فرصت پیمانکار در انجام دعوی دادگاهی d:هزینه فرصت کارفرما در انجام دعوی دادگاهی g: شاخص پیشنهادی در هنگام مذاکره l: میزان رقم فرصت طلبی شده توسط پیمانکار در مناقصه p: میزان رقم دعوی انجام شده توسط پیمانکار q: احتمال بردن دعوی دادگاهی توسط پیمانکار ج ) در نمودار ٢زیر بازی های قبول یا عدم قبول توسط پیمانکار را مشاهده می کنیم ، پیمانکار پیشـنهاد انجام شده را بدین صورت که در معادله زیر نشان داده شده ، خواهد پذیرفت : qp-c-l£p-l®p-c£p (٣) درک شرط ٣، این گونه است که اگر پیامد انتظار از دعوی در دادگاه ، qp-c، کـوچکتر و یـا مسـاوی ب پیشنهاد ارائه شده در چانه زنی (gp)، باشد پیمانکار پیشنهاد کارفرما را خواهد پذیرفت .
پیامـد انتظاری که او در نظر می گیرد نه کمتر از c-(p)a*(q)a* بوده و نه بیشتر از d+(p)a*(q)a* اسـت ، در نتیجه ، وی به میزان انتظاری lرقم مناقصه خود را کـاهش خواهـد داد کـه ایـن میـزان در بـازه ز ر قراردارد: lq(a*)p(a*)c ,q(a*)p(a*)d گفتنی است که اگر c-(p)a*(q)a* یک حداکثرکننده منفی باشد، آنگاه به غیر از عدم انجـام دعـوی راه دیگری برای یک پیمانکار با رفتار عاقلانه وجود نخواهد داشت ، در این صورت میزان فرصت طلبی وی در مناقصه نیز ٠=l خواهد بود."