چکیده:
انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی بدون تردید نقش بسزایی در شکل گیری هویت جدیدی بین مردم ایران داشتند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی روند تحول و شکل گیری هویت جدید بین مردم ایران در دهه اول انقلاب را مطالعه می کند و به این سوال پاسخ می دهد که جنگ تحمیلی چه تحولی در هویت جامعه ایران ایجاد کرد؟ در پاسخ به این پرسش که هویت ها چگونه دستمایه های تغییر در منافع را فراهم می نمایند سازه انگاری پاسخ ارزشمدارانه ایی را پیشنهاد می نماید. طبق دیدگاه سازه انگاران ایده ها و ارزش های جدید در هر دوره و زمانی امکان تغییر نوع هویت را به وجود می آورند و به نوبه خود این تغییر هویت، منجر به تغییر در سیاست ها و منافع خواهد شد. طبق دیدگاه سازه انگاران ایده های جدید در هر دوره و زمانی امکان تغییر نوع هویت را به وجود می آورند و این تغییر هویت منجر به تغییر در سیاست ها و منافع خواهد شد. هویت در ایران در طول اعصار مختلف با توجه به شکل گیری سازه های جدید تغییر یافته است. به طور کلی می توان گفت که جنگ تحمیلی توانست با ایجاد سازه های ارزشی جدید همچون معنویت گرایی، فرهنگ شهادت طلبی، الگوپذیری، تسلیم ناپذیری در مقابل دشمن، مبارزه با نظام سلطه و خودباوری، فضای ذهنی مشترکی را بین مردم شکل دهد و منجر به شکل گیری هویت جدیدی بین آنها شود.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه سازهانگاری تلاش میکند با زدودن مادهگرایی مطلق یا ماتریالیسم محض از ساحت مطالعات اجتماعی و در ساخت پدیدههای اجتماعی اصالت ایده و اندیشه را مبنا قرار بدهد و نشان دهد که ماهیت پدیدههای اجتماعی با اشیا و موجودات مادی متفاوت است،لذا میتوان آن را به سطح جامعه ایران در دهه نخست انقلاب اسلامی تعمیم داد و به این موضوع پرداخت که جنگ چه اندیشه جدیدی وارد جامعه ایرانی کرد که منجر به شکلگیری هویتی با ادبیات جدید شد.
باتوجه به عوامل گفته شده میتوان این مدل را پیاده کرد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) طبق دیدگاه ونت بر این مبنا که افراد براساس معانیای که چیزها برای آنها تولید میکنند،عمل میکنند و این معانی بیناذهنی در روندی تعاملی شکل میگرند؛باید گفت که امام خمینی(ره)بهعنوان رهبر کاریزما در اوایل انقلاب و در طول جنگ نقش بسزایی در ایجاد تعامل و شکلگیری هویت مشترک در بین مردم و مسئولین داشت.
این حلقه را میتوان به صورت شکل زیر نشان داد: فضای بین الاذهانی شکل گرفته-ارزشهای مشترک-برساختگی هویت-تأثیرگذاری بر دولت جنگ تحمیلی و سازههای هویتی و ارزشی جدید در طول جنگ تحمیلی نیز امام(ره)با اتکا به همین رابطه ذهنی ایجاد شدۀ قوی با مردم و مسئولان به پیشرویهای سربازان دلیر ایران در جبهه نبرد با دشمن بعثی کمک و آنها را هدایت میکردند.
میتوان گفت این هویت سیاسی شکلگرفته بین مردم بدون تردید متأثر از جنگ تحمیلی و انقلاب اسلامی و تأثیرات امام خمینی(ره)است؛در این رابطه میتوان به تعبیر جان ال اسپوسیتو اشاره کرد که میگوید:«دوستان و دشمنان همانند هم توافق دارند انقلاب ایرانیان تأثیری اساسی بر جهان اسلام و غرب داشته است."