خلاصه ماشینی:
در آیین بودا وضع به شکل دیگری است،اگرچه زایش این دو به صورت اسطورهای و افسانهای بیان شده و در متون مذهبی و سندهای تاریخی ذکر شده وجه تشابهی این چنینی با هم دارند،ایزد مهر(میترا)از صاعقه و سنگ متولد شده و در روایتهای دیگر از ناهید و آبهای مقدس و تخم مقدس(کیهانی)سوشیانس و تولد مهر از نیلوفر،و اینکه با قربانی کردن گاو باعث آفرینش موجودات شد و خیردهنده و حساب رسنده در روز واپسین در مقام یک سالک بزرگ است.
اگرچه دین مهر شاید هزار سال یا بیشتر پیش از آیین بودا وجود داشته، اما به دلیل فرق در فهم دین و اصول دین نتوانست دوام بیاورد و شاید به دلیل داشتن زبان خاص فهم و رازآمیز بودن آن نمیتوانسته مقاومت در برابر ادیان الهی دیگر داشته باشد و منسوخ شد،اما بودا زبان فهم آیین خود را با زبانی عامه و تمثیلی و نمادین آموزش داد و فرا خواند و تا هماکنون نیز به عنوان دینی بزرگ در جهان مطرح است.
با تفاسیر انجام شده دربارهی استوپا و مهرابه(معبد)دریافتیم که هر دو به عنوان مکانی مقدس برای پرستش و نیایشگاه افرادی که پیرو آییناند ساخته میشد،با توجه به شکل و ساختار اولیهی آنها که هر دو در غار یا در روی زمین بنا میشد،میتوان به این نکته اشاره کرد که استوپا در فرهنگ بودایی به منزلهی قبرهای کومهای منتسب به بودا و قدیسان بودایی به کار میرفته ولی در آیین مهری فقط به عنوان پرستشگاه که در آن به مراسم دینی و رازآمیز در جایی که تاریک بود و روزنهای که از سقف وارد میشد پرتوی نور مهر را تداعی میکرد و&%08329RNHG083G% بقیه غار یا معبد یا نور چراغدانها روشن میشد.