چکیده:
در این مقاله سعی در پاسخ به این پرسش داریم که دلیل خروج بند موصولی در زبان فارسی چیست. از آن جاکه خروج و عدم خروج بند موصولی معمولا به جملاتی دستوری در پدیده خروج بند موصولی، این بند از مجاورت هسته خارج شده و به جایگاهی در انتهای جمله حرکت می کند و باعث بوجود آمدن ساخت ناپیوسته می شودمی انجامد، نمی توان دلایل نحوی را در این امر دخیل دانست و باید در جستجوی دلیل یا دلایل نقشی بود که باعث جابجایی بند موصولی می شود. در این مقاله تاثیر چهار عامل طول بند موصولی، نوع فعل بند اصلی، وضعیت اطلاعی فعل و هسته بند اصلی، و وضعیت معرفگی هسته بند موصولی بر خروج بند موصولی بررسی شد. مواد این تحقیق بر اساس پیکره طبیعی زبان بوده است. تحلیل داده های تحقیق نشان داد تاثیر عوامل فوق بر خروج بندهای موصولی به یک اندازه نیست. مهم ترین تاثیر را طول بند موصولی و نسبت آن با طول گروه فعلی بند اصلی دارد. هرچه این نسبت بیشتر باشد، احتمال خروج بیشتر است. نوع فعل نیز بر خروج تاثیر دارد؛ و به طور مشخص افعال ربطی بیشترین افعالی هستند که بندهای موصولی از آنها عبور می کنند، و دلیل آن را در وضعیت اطلاعی این افعال می توان دید، که در اکثر موارد دارای اطلاع مفروض هستند. وضعیت معرفگی هسته بند موصولی نیز در خروج نقش دارد، هرچند این نقش به اندازه نقش دو عامل نخست نیست. بندهای موصولی جابجا شده، نسبت به موارد جابجانشده، بیشتر دارای هسته نکره هستند. وضعیت اطلاعی هسته بند موصولی و وضعیت اطلاعی فعل، به تنهایی نقشی در جابجایی بند موصولی بازی نمی کنند. نتایج این مقاله به اهمیت تبیین های نقشی تاکید می کند و در عین حال پیامدی رده شناختی برای توالی کلمات زبان فارسی دارد. همچنین این مقاله بر تعامل چند عامل در بروز یک پدیده زبانی، یا عوامل رقیب، تاکید می کند
خلاصه ماشینی:
"با توجه به این مباحث ، پژوهش حاضر سعی در پاسخ به این پرسش ها دارد: الف ) چه عاملی (توالی اطلاع کهنه و نو، وزن دستوری یا عواملی دیگر) باعث خروج بندهای موصولی در زبان فارسی می شود؟ ب) اگر بیش از یک عامل در خروج بندهای موصولی نقش دارد، کدام یک تأثیر بیشتری دارد؟ ج) اگر وزن دستوری عامل تعیین کننده است ، با توجه به بحث رده شناختی توالی کلمات ، زبان فارسی هم راستا با کدام گروه از زبان ها (فعل آغاز یا فعل پایان ) عمل می کند؟ از آن جاکه تحلیل های نقش گرایان بر اساس داده های طبیعی است ، پژوهش حاضر به بررسی پیکره بنیاد این ویژگی در زبان فارسی پرداخته است .
بر اساس مطالعات قبلی فرضیه های زیر درباره نحوه تعامل ساخت اطلاعی و خروج بند موصولی در نظر گرفته شد (فرانسیس ، ٢٠١٠): فرضیه دوم : در بندهای موصولی خارج شده ، تعداد افعال بند اصلی مفروض بیشتر است .
به این ترتیب می توان گفت سه عامل وزن دستوری ، نوع فعل و معرفگی ، به ترتیب ، بیشترین تأثیر را بر خروج بند موصولی در زبان فارسی دارند و ساخت اطلاعی نیز در این پدیده بی تأثیر نیست ، هرچند تأثیر آن در ترکیب با نوع فعل خود را نشان می دهد.
In Akio Kamio & Ken-ichi Takami (eds."