خلاصه ماشینی:
"6اما تجربههای متعدد تاریخی،از مشروطیت تاب هامروز،این مدعا را به اثبات رسانده است که تفکرات و کسانی نظیرغربگراها(سکولارها)،به دلیل عدم تشابه و نزدیکی با باورها،عقایدو اصول مردم دیندار ایران هرگز نتوانستهاند در ایران،مستقلا رشد وبالندگی داشته باشند؛زیرا یا از حمایت خارجی برخوردار بودهاند و یا علم ایدئولوژیسنتجریانشناسی گرایشهای دینیدر دهه هفتاد (به تصویر صفحه مراجعه شود)به واسطۀ عدم ارتباط ارگانیک و مستقیم و بیپیرایه با سطوح زیرین ومتوسط جامعۀ ایرانی عاجز از این بودهاند که خود را از حاشیههای مرگو نیستی برهانند.
روشنفکران دینی بعد از سال 1376 از این مرحله نیز فراتر رفتند؛اینجریان هرچند مانند سکولارها نمیخواهد دین به کلی از عرصه حیاتانسانی به حوزه شخصی«فرد»رانده شود،ولی اصولی که آنها از دینمورد تعریف خود ارائه میدهند،همان حد اقل اصولی است که پوپر ومانهایم برای یک جامۀ دموکراتیک غیر دینی ترسیم کردهاند."