چکیده:
امروزه در برخورد با مشکلات اقتصادی سه راه مشخص وجود دارد، آزادی مصرف و سخت گیری نابه جا و شکننده و راه سومی که مسیر مستقیم منطبق با فطرت الهی انسان و آن طریق وسطی و مشی اقتصاد است، مقاله راه سوم را اثبات کرده است. قاعده ی «نفی اسراف» یا به تعبیر رساتر «قاعده ی اقتصاد» از حیث منابع و مصادیق و عناوین جدید اقتصادی و حکم تکلیفی و حکم وضعی و مستثنیات آن مورد تحقیق قرار گرفته است. راه اعتدال، تامین کننده ی حیات متعارف و اسراف و تقتیر خروج از جاده ی طبیعی حرکت حیاتی انسان تلقی شده است. روش تحقیق ما همان روش تحقیق فقه سنتی و پویایمان می باشد. نهایت، حاشیه ای به آثار علمی استفاده از قاعده در عرصه های اقتصادی زده و نتیجه ی آن ارائه ی عنوان فراگیر و اثبات میزان قویمی جهت سنجش اقدامات اقتصادی است. معیار حد وسط معرفی شده و نسبت این قاعده و کارآیی در اصطلاح متعارف علم اقتصاد را تبیین کرده به نقش این قاعده در قوام اقتصادی با مراجعه به منابع دست اول حوزه ی فقه و حقوق و اقتصاد پرداخته است. محتوای این قاعده مستند به نصوصی چند در منابع اسلامی است، گرچه به صورت یک قاعده با این نام مطرح نباشد. جایگاه این رویکرد به عنوان یک برخورد قاعده مند اقتصاد را در علم اقتصاد به مورد بررسی قرار می دهد اسراف که نمایانگر حد و مرز کمی مصرف و تبذیر که نمایانگر حد و مرز کیفی مصرف است را منع می کند.
Today، there are three approaches dealing with economic problems: freedom in consumption، inappropriate strictness، and the third approach which is in accordance with the divine innate human or path of righteousness. This article aims to verify the efficiency of the third approach. The "rule of moderation"، in terms of the resources specimens، is a modern topic in economics. The research method in this study is using the dynamic and traditional jurisprudence. The criterion for "the middle way" has been determined and its efficiency in economics has been studied. In addition، the role of this rule in economic stability has been examined according to the primary sources of jurisprudence، law and economy. The content of this principle is based on Islamic texts، although there is no such term used explicitly in these references.
خلاصه ماشینی:
روایه عبد الملک بن عمرو الاحول قال: امام صادق(ع) این آیه را تلاوت فرمود که «والذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواما» سپس یک تعدادی سنگ ریزه را برداشتند و در مشت خود گرفتند آنگاه گفتند این همان «اقتار» است که خدای تبارک و تعالی در کتاب خود ذکر کرده است، سپس یک مشت سنگریزه دیگر برداشتند و همه را بر روی زمین ریختند آنگاه گفتند این اسراف است، سپس قبضهی دیگری برداشتند، بعضی را رها کردند و بعضی را نگه داشتند و گفتند: هذا القوام این قوام است این حدیث صراحت دارد بر اینکه زیاده روی در انفاق اسراف است.
3- مبحث سوم تعریف حد و مفهوم تجاوز مراد از حد، حد استوا و وسط، یعنی بین بخل ورزی و امساک که ضیق و تنگ نظری و سختگیری و بین اسراف که زیاده روی میباشد و این همان است که در اصطلاح به قصد و اقتصاد نامیده میشود چون به معنی توسط و اعتدال در امور است، مستندات این معنا را در کتاب و سنت میآوریم.
ب: روایات روایاتی که در صدر بحث مورد ملاحظه قرار گرفته است مثل مرفوعه علی بن محمد «اسراف» را قسیم و مقابل قصد قرار دادهاند و روایت مسعده و روایت عامی که اسراف را یکی از دو طرف قوام که حد وسط است، روایاتی که عفو را به انفاق متوسط معنی میکند نیز دلالت بر این ادعا دارد مثل مرسلهی فقیه که از آن یاد شد و مرسله ابن ابی عمیر از ابی عبدا...