چکیده:
طرح مسئله: اوقات فراغت، عرصه اجتماعی نوینی است که در بستر مدرنیته، تغییرات اجتماعی و فرهنگی معاصر معنا و اهمیت یافته است. مطالعه فراغت به عنوان امری اجتماعی و فرهنگی و بررسی اشکال متمایز آن برحسب الگوهای مختلف نابرابری اجتماعی از حوزههای جدید مطالعاتی جامعهشناسی فراغت است. با توجه به اهمیت روزافزون این موضوع و همچنین ساختار جوان جمعیتی ایران، این مقاله به مطالعه الگو و نحوه گذران اوقات فراغت جوانان 29-15ساله ایرانی و بررسی اشکال مختلف نابرابری اجتماعی در این الگوها و رفتارها میپردازد.
روش: روش تحقیق و منابع دادههای بررسی مبتنی بر تحلیل ثانویه دادههای طرح ملی «ویژگیهای اجتماعی اقتصادی خانوار1380» مرکز آمار ایران می باشد.
یافته ها: یافتههای تحقیق بیان گر اهمیت نمادین فراغت در زندگی اجتماعی جوانان و رابطه معنادار آن با اشکال مختلف تمایزات و نابرابریهای اجتماعی در جامعه است.
نتایج: وضعیتی که در چارچوب آن جوانان دست رسی متفاوتی به فرصت ها و موقعیت های مرتبط با اوقات فراغت دارند و در نتیجه الگوها و رفتارهای فراغتی متفاوتی را با توجه به ابعاد مختلف نابرابری اجتماعی یعنی نابرابریهای فضایی، جنسیتی، قومیتی و طبقاتی تجربه میکنند.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اهمیت روزافزون مطالعه،تمایزهای اجتماعی در حوزۀ فراغت و همچنین ساختار جوان جمعیتی ایران*،این مقاله به مطالعۀ الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان 29- 15 ساله ایرانی و بررسی اشکال مختلف نابرابری اجتماعی در این زمینه میپردازد.
در این راستا،پاسخ به پرسشها مدنظر میباشد:الگوها و رفتارهای فراغتی جوانان در ایران چگونه بوده و اشکال مختلف نابرابری اجتماعی چگونه در آنها نمود پیدا میکنند؟ رهیافت نظری جامعهشناسی معاصر،برخلاف جامعهشناسی کلاسیک که عمدتا به بحث فراغت در ارتباط با کار میپرداخت،به بررسی تمایزات اجتماعی فراغت روی آورده است.
نحوۀ گذران این اوقات،با توجه به تکنیک بودجۀ زمان،بسته به مورد برای دورههای زمانی یک سال،یک ماه و یک هفته قبل از بررسی،به صورت جدول شمارۀ 1 طبقهبندی،مورد پرسش و تحلیل قرار گرفته است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) یافتهها و نتایج تحقیق در این بخش از مقاله ضمن مروری بر ویژگیهای جمعیتی نمونۀ مورد مطالعه،به بررسی ابعاد و الگوهای مختلف گذران اوقات فراغت و اهمیت آن در زندگی روزمرۀ جوانان پرداخته و سپس وجوه متفاوت نابرابری اجتماعی را در این زمینه مورد کندوکاو و بررسی قرار دادهایم.
نمودار شمارۀ 2 میزان مشارکت جوانان در این فعالیتهای فراغتی برای یک سال قبل از بررسی را نشان میدهد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) فعالیت و عضویت در گروههای اجتماعی:گرایش به دیگران و اجتماع وجه مهمی از حیات انسانی است که در برابر نیازهای مادی و اقتصادی،برقراری ارتباط با دیگران را به عنوان هدف رابطه مدنظر دارد و آنچه را از آن به عنوان«اجتماع جامعهای»یاد میشود قوام میبخشد."