چکیده:
این مقاله، پیرامون نقد و بررسی کتاب الادبالعربی و تاریخه حتی
نهایةالعصرالاموی است؛ که در آن، کتاب مذکور، ضمن مقایسه با کتابهای دیگر
تاریخ ادبیات عرب، هم ازنظر حجم و سبک نگارش و هم ازجهت ارزیابی
موضوعات آن، به سه بخش تقسیم شده است:نخست: بخشهایی که در آن مباحثی جدید مطرح شده است.دوم: مباحثی که در آنها بعضی نظریات و دیدگاههای نویسندگان دیگر که از
نظر مؤلف کتاب، محل بحث بوده، بررسی شده و مؤلف نظرهای خاص خود
را عنوان کرده است.سوم: مطالبی که محققان و نویسندگان قبلا درباره آنها اظهارنظر کردهاند و
مؤلف در تکمیل آن مطالب کوشیده است.در پایان مقاله نیز موضوعات کتاب نقد و بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
": 1/271)، ابتدا از گریه بر او سخن میگوید و شب طولانی را بهتصویر میکشد و اینکه «کلیب» را صدا میزند و او پاسخش را نمیدهد؛ پس از آن، فضایل او را ذکر میکند؛ و در نهایت، به این نتیجه میرسد که دنیا فانی است و عاقبت هرکس طعم مرگ را خواهد چشید: أهاج قذاء عینیالاذکار هدوء فالدموع لها انحدار و صاراللیل مشتملا علینا کأناللیل لیس له نهار و أبکی والنجوم مطلعات کأن لمتحوها عنیالبحار دعوتک یا کلیب فلم تجبنی و کیف بحیبنیالبلدالفقار أجبنی یا کلیب خلاک ذم لقد فجعت بفارسها نزار سقاکالغیث انک کنت غیثا و یسرا حین یلتمس نزار أبت عینای بعدک أن تکفا کأن غضاالقتاء لها شفار و ءانک کنت تحلم عن رجال و تعفو عنهم و لک اقتدار و تمنع أن یهسهم لسان مخافة من یجیر و لایجار فلاتبعد فکل سوف یلقی شعوبا یستدیر بهاالمدار یعیشالمرء عند بنی أبیه و یوشک أن یصیر بحیث صاروا روایت شعر جاهلی، از عناوین دیگر دوره جاهلی است که در آن برای اثبات وجود کتابت در جاهلیت، تنها به اشعار جاهلی استناد شده است؛ لیکن استشهاد به آیات قرآن در این موضوع، ضروری بهنظر میرسد بهویژه آنکه در کتاب مصادرالشعرالجاهلی که نویسنده در پاورقی، آن را بهعنوان مرجعی برای مطالعه بیشتر معرفی کرده، از آیات قرآن در این مورد بهخوبی استفاده شده است، بهعنوان مثال، برای اثبات وجود املا در میان جاهلیان و اینکه برخی از جاهلیان اخبار و قصص و تاریخ را تدوین میکردند، به آیه کریمه «و قـالوا أسـاطیرالأولیناکتتبها فهی تملی علیه بکرة و اصیلا."