خلاصه ماشینی:
"استاد بیرشک برای تهیه و انتشار گاهنامه و تاریخ ایرانی نیز زحمات بسیاری را متحمل شد و در طول زندگی خود آثار متعددی را تألیف و ترجمه نمود که عناوین تعدادی از آنها از این قرار است:سلطنت قباد و ظهور مزدک،علم قدیم و تمدن جدید،فرض و اسطوره در فیزیک نظری،کمون اریس،اینشتین، فلسفه ریاضی،زندگی نامه علمی دانشوران،هندسه متوسطه،آموزش ستمدیدگان،...
هرچند از سالهای پیش به فکر بودند که چرا ما با این تمدن قدیم و گنجینهء فراوان ادبی و نیز کارهای علمی چشمگیر دانشمندان قرن سوم تا پنجم هجری مانند ابن سینا،بیرونی،خیام،جمشید کاشانی و بسیاری دیگر به فکر تنظیم دانشنامه نیفتادیم سرانجام این قرعه فال نیز به نام من زده شد و در سال 7631 طرح دانشنامهء بزرگ فارسی را پس از 14 ماه تحقیق تنظیم کردم و از طرف وزارت فرهنگ و علوم و آموزش علمی(وزارت علوم،تحقیقات و فنآوری و آموزش عالی)به دولت پیشنهاد شد اما ما سخت گرفتار جنگ تحمیلی بودیم و فرصت برای مطالعهء چنین امری پیدا نمیشد پس از متارکه جنگ مجددا مطلب را دنبال کردم و عاقبت پس از مطالعات دقیق،از طرف دولت و تشکیل جلسات مشورتی و نظرخواهی،طرح پذیرفته شد و بنیاد از ششم بهمنماه 0731 تشکیل گردید.
و بهترین نمونهای است برای کارهای علمی بیغرضانه ما این هفده جلد را در 11 جلد هزار و بیست و چهار صفحهای منتشر میکنیم جلدهای اول تا سوم زیر نظر من چاپ شده و کسی به آنها ایرادی نگرفته است در جلد چهارم من به مناسبت اشتغال بیشتر از حد امکان به این کتاب نپرداختم و پس از انتشار جلد چهارم خواهیم دید که آیا باز کتاب زیر نظر من چاپ شود و یا جلد چهارم نمونه کافی برای پرداخته شدن به کار کتاب از طرف فردی دیگر است."