ملخص الجهاز:
"از چند نمونهای که دربارۀ الکلبی و ابو عمرو و حماد و خلف ذکر کردیم چنین برمیآید که راویان بزرگ عرب،علاوه بر نقصی که در روش روایتشان پیداست،از شرایط اجتماعی زمان خود بدور نماندند و در تاروپود شعر جلی که در آن زمان رواج یافته بود بسختی گرفتار شده بودند.
علاوه بر آنچه گذشت،در قرن دوم،عوامل دیگری نیز ایجاد شده بود که در روایت شعر جاهلی اثری مستقیم داشت:بدنبال انتشار قرآن در سراسر امپراطوری اسلام و اشکالاتی که در قرائت و فهم آن خواه در میان بیگانگان،خواه در میان اعراب بوجود آمد،علوم مختلفی از قبیل نحو و لغت و تفسیر نضج یافت.
باین جهت ما ضمن اشاره به این منابع از رورش او پیروی میکنیم: نخستین نوع از کتابهائی کهک از قرن دوم به بعد نگارش یافت،کتبی است در اخبار قبائل و شرح احوال شعرای آنها.
از این نوع کتابها تعداد بیشماری توسط دانشمندان،خاصه سکری جمعآوری شد که ظاهرا هیچکدام بطور مستقل بجای نمانده،اما در کتابهائی که بعدا نگارش یافت، قطعاتی از آنها میتوان یافت.
این کتاب گرچه در نیمۀ اول قرن چهارم تألیف شد،آنقدر اهمیت یافت که بسرعت تمام کتابهای دیگر را تحت الشعاع قرار داد.
ابن سلام علاوه بر طبقات کتابهای دیگری نیز داشته2 و این کتاب موجود هم در حقیقت خلاصهای از مجموعۀ دو کتاب است که امروز مفقوداند.
اولین چاپ این کتاب بطرز برازندهای توسط دوخویه ejeoG eD (لیدن،1902)صورت پذیرفت و از روی آن چاپ،سه بار دیگر در کشورهای عربی انتشار یافت.
این دیوانها اغلب کم حجماند و تنها دیوان چند تن از شاعران بزرگ جاهلی چون نابغه و اعشی و زهیر است که شامل حدود هزار بیت شعر میشود."