خلاصة:
مقاله حاضر نخستین نوشتاری است که به دو بحث تاریخ و صورتبندی مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غرب میپردازد. در بحث نخست، به پیدایش و سیر تاریخی مطالعه اندیشمندان غربی درباره فلسفه سیاسی اسلامی اشاره دارد و ضمن بیان زندگی علمی این دسته از اندیشمندان، به معرفی مهمترین آثاری میپردازد که در غرب درباره فلسفه سیاسی اسلامی نوشته شده است. در بحث دوم، مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غرب در چهار رهیافت تاریخی، تفسیری، انتقادی و توصیفی صورتبندی میشود. صورتبندی مذکور نه بر اساس تقدم و تاخر زمانی اندیشمندان و آثار، بلکه بر ساس همخوانی محتوایی مباحث میباشد. همچنین دستیابی به رهیافتهای مذکور و صورتبندی آن، نه بر اساس معیار قیاسی، بلکه بر اساس مطالعه استقرایی آثاری است که درباره فلسفه سیاسی اسلامی در غرب نوشته شدهاند.
ملخص الجهاز:
"در این مدت، اندیشمندان غربی آثار متعددی نگاشتند که اغلب به عنوان منابع مرجع در محافل علمی دنیا در صدد تبیین ماهیت، موقعیت و مسائل فلسفه سیاسی اسلامیاند؛ آثار و مباحثی که تاکنون نه تنها فهم و بررسی آنها، بلکه حتی آشنایی و معرفی آنها در مؤسسات علمی و به ویژه مراکز اسلامی مغفول مانده است؛ از اینرو مقاله حاضر نخستین نوشتاری است که به دو بحث تاریخ و صورتبندی مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غرب میپردازد.
آثار منتشره وی شامل: ویرایشهای انتقادی بر اکثر شروح میانی (Middle Commentaries) ابنرشد درباره منطق ارسطو، ترجمه برخی کتب و رسائل ابنرشد و فارابی و رازی و ابنمیمون، مطالعاتی درباره وجوه مختلف آموزه سیاسی متفکران مذکور و دیگر متفکران سنت فلسفی دوره کلاسیک و میانه و مدرن، نگارش تحلیلهای تکنگاری درباره اندیشه سیاسی فرانتس فانون و ژان ژاک روسو، نگارش ده مقدمه مبسوط درباره اندیشه سیاسی اسلامی معاصر (Adamson, 2005: 9)، و به طور مشخص نگارش حدود بیست کتاب و یکصد مقاله و نیز دویست معرفی و نقد کتاب و مقاله، حاصل تلاش علمی وی تاکنون بوده است.
اما به نظر میرسد صورتبندی که میتواند به نوعی جامع گونههای مختلف باشد و خواننده را به فهم بهتری هدایت کند، صورتبندی بر اساس رهیافتهای مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی باشد، چراکه این نوع صورتبندی برای آثار رسالهای وپژوهشی مناسبتر از صورتبندی است که عمدتا برای کارهای دانشنامهای است؛ از اینرو با مطالعه مستقیم منابع غربی و به شیوه استقرایی میتوان مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غرب را در چهار رهیافت تاریخی، تفسیری، انتقادی و توصیفی صورتبندی و مورد بررسی قرار داد."