خلاصة:
افزایش نقش رسانه های گروهی در حوزه های گوناگون زندگی بشری، باعث شده استفاده از آنها در تحولات سیاسی و اجتماعی و مناقشات بین المللی به گونه چشمگیری رشد یابد. از این رو در این مقاله سعی شده است به این پرسش محوری پاسخ داده شود که آیا می توان از رسانه ها برای کاستن بحران ها و حفظ صلح و امنیت جهانی بهره جست ؟ یا آنها در خدمت بحران و جنگ خواهند بود؟ نویسنده با بررسی انواع سوء استفاده قدرت های جهانی از رسانه ها طی دو دهه اخیر، به شکل گیری نوعی استبداد اطلاعاتی اشاره می کند که از طریق امپریالیسم خبری و تسلط بر جریان تولید و انتشار اخبار، به بحران سازی در عرصه روابط بین الملل دامن میزند. وی در ادامه ، نقش رسانه های غربی را در بحران حمله نیروهای ائتلاف به عراق به رهبری امریکا، مورد واکاوی قرار میدهد و اظهار میدارد که در جنگ های نوین یا به عبارت دقیق تر جنگ های پست مدرن ابزارهای جنگی ترکیبی از رسانه ها و ادوات نظامی پیشرفته است که با اقدام رسانه ای و جنگ روانی شروع شده و به جنگ نظامی میانجامد و ایفای نقش رسانه ها، مناقشه نظامی را عملا به جنگ رسانه ای تبدیل میکند. در جنگ اخیر نیروهای ائتلاف علیه عراق از شبکه های اطلاع رسانی نوین به ویژه شبکه های تلویزیونی ماهواره ای و اینترنت استفاده گسترده و زیرکانه ای شد. تحولاتی که در تاکتیک ها و فراتاکتیک های رسانه ای و ایجاد شرایط بحرانی رخ داد به گونه ای بود که میتوان در بسیاری از زمینه ها آنها را تحولات جدید در گستره نقش آفرینی رسانه ها در شرایط بحرانی نامید. تاکتیک های استفاده شده در این جنگ رسانه ای عبارت بودند از: تنهاسازی دشمن ، آتش تهیه تبلیغاتی قبل از شروع جنگ نظامی، استفاده از تصویربرداران و خبرنگاران در صفوف اول جبهه ، برتری تصویربرداران و خبرنگاران در صفوف اول جبهه ، برتری تصویربرداران بر خبرنگاران رسانه های نوشتاری و گفتاری و استفاده از رسانه های متکثر به جای رسانه های انحصاری .
ملخص الجهاز:
از این رو در این مقاله سعی شده است به این پرسش محوری پاسخ داده شود که آیا می توان از رسانه ها برای کاستن بحران ها و حفظ صلح و امنیت جهانی بهره جست ؟ یا آنها در خدمت بحران و جنگ خواهند بود؟ نویسنده با بررسی انواع سوء استفاده قدرت های جهانی از رسانه ها طی دو دهۀ اخیر، به شکل گیری نوعی استبداد اطلاعاتی اشاره می کند که از طریق امپریالیسم خبری و تسلط بر جریان تولید و انتشار اخبار، به بحران سازی در عرصه روابط بین الملل دامن میزند.
به عبارت دیگر، میتوان گفت انقلاب ارتباطات ، ابعاد جدیدی در بروز، کاهش و یا افزایش بحران ها ایجاد کرده است که باید مورد بررسی و تحلیل دقیق قرار گیرد، از این رو بحث بر سر این است که «آیا ملل جهان میتوانند برای کاستن بحران ها و حفظ صلح و امنیت جهانی متکی به «رسانه ها» باشند؟ » یا « رسانه ها در خدمت بحران و جنگ خواهند بود؟» رسانه ها فضای جریان های سیاسی طی دهه های اخیر رسانه ها ت حولات بنیادینی ـ از لحاظ کمی و کیفی ـ داشته اند.
این مسیر تبلیغاتی حتی در طول جنگ نیز ادامه داشت برای مثال انتشار اخبار تضعیف کننده وضعیت عراق و دولت آن در شبکه های خبری ماهواره ای و اینترنتی، با شروع حمله به شهرها، یکی از روش هایی بود که برای تضعیف روحیه طرفداران صدام و به بیتفاوتی کشاندن مردم نسبت به جنگ از آن استفاده میشد.