خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف بررسی وتحلیل مولفه های حقوق بشر در کتاب های درسی دوره ابتدایی انجام گرفته است. مولفه های حقوق بشر بر اساس مواد ذکر شده در اعلامیه جهانی حقوق بشر و با مراجعه به منابع و ادبیات موجود در این زمینه انتخاب گردیدند. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای پژوهش حاضر، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز صفحات(متن، پرسش ها، فعالیت ها و تصاویر)می باشد. جامعه آماری، کلیه ی کتاب های درسی دوره ابتدایی، شامل 36 جلد کتاب در سال تحصیلی1390-1389 در هشت عنوان فارسی(بخوانیم)، فارسی(بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، هدیه های آسمانی(کتاب کار)، قرآن، ریاضی و تعلیمات اجتماعی و نمونه آماری این پژوهش، پنج عنوان فارسی(بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، هدیه های آسمانی، قرآن و تعلیمات اجتماعی بود. نتایج نشان می دهد که در کتاب قرآن بیشترین اهمیت به مولفه های حق آموزش و پرورش، آزادی مذهب،....اختصاص یافته، در کتب درسی تعلیمات اجتماعی نیز بیشترین اهمیت به مولفه کار و دریافت مزد منصفانه اختصاص دارد. در کتاب هدیه های آسمانی بیشترین اهمیت به مولفه های آزادی مذهب، فکر و وجدان، در کتاب درسی فارسی بخوانیم بیشترین اهمیت به مولفه های حق کار و دریافت مزد منصفانه، اختصاص دارد. در کتاب درسی فارسی بنویسیم بیشترین اهمیت به مولفه های حق کار و دریافت مزد منصفانه اختصاص دارد. نتایج این پژوهش نشان داده است که علی رغم این که در کتاب های درسی تا حدی به این مولفه ها توجه شده است ولی میزان توجه به این مولفه ها به یک میزان نبوده است.
ملخص الجهاز:
"/055 3 1 0 2 0 0 منع شکنجه و رفتار ظالمانه و حفظ تمامیت جسمانی فرد ١ ٠ ٣ ٠ ١ ٥ ٠/٠٩٢ ٠/٠٣ منع بردگی و خرید و فروش انسان ها 0 0 0 0 0 0 0 0 منع توقیف خودسرانه ، حبس و تبعید 0 0 0 0 0 0 0 0 حق دفاع از سلامتی (حق بر سلامتی ) 0/12 0/074 4 0 3 0 0 1 آزادی بیان و عقیده 0/012 0/074 4 3 1 0 0 0 آزادی مذهب ، فکر و وجدان 0/072 0/221 12 4 3 2 1 2 حق مالکیت 0 0 0 0 0 0 0 0 حق آموزش وپرورش (حق بر آموزش ) 0/024 0/367 20 7 3 0 5 5 حق تفریح و استراحت 0/22 0/350 19 2 1 3 5 8 احترام و حمایت از حریم خصوصی افراد 0/012 0/074 4 2 1 1 0 0 حق حفظ شرافت و خوشنامی 0/085 0/258 14 4 5 4 1 0 حق ازدواج و تشکیل خانواده 0 0 0 0 0 0 0 0 حق تابعیت (آزادی در انتخاب و تغییر تابعیت ) ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ حق انتخاب آزاد محل زیست و اجازه خروج از کشور ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ ٠ حق پناهندگی 0 0 0 0 0 0 0 0 حق بر دریافت اطلاعات 0/02 0/055 3 1 1 0 0 1 حق تشکیل اجتماعات 0/006 0/018 1 0 1 0 0 0 جمع 97 جدول فوق نشان می دهد که در کتاب های درسی فارسی بخوانیم ، ۹٧ مورد مؤلفه های حقوق بشر مشاهده گردید که از این موارد مشاهده بیشترین فراوانی در ارتباط با مؤلفه حق آموزش وپرورش )حق بر آموزش ( می باشد همچنین براساس جدول فوق می توان اظهار نمود که بیشترین میزان بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت متعلق به حق آموزش وپرورش )حق بر آموزش ( آن هم به ترتیب با ٠/٣٦٧ و ٠/٠۲٤ می باشد."