خلاصة:
چکیده چکیده حقوق بشر غربی به معنای حقوقی است که انسانها صرفا به دلیل انسانبودن از آن برخوردارند و سرشت دینی و الاهی بشر، که ویژگی «از خدایی» بودن و «به سوی خدا» شدن و «استعداد برای نیل به کمال شایستة انسانی» داشتن را به همراه دارد، در این حقوق نادیده انگاشته شده است. این حقوق با محوریت تفکر لیبرالی، الحادگرایی، فردگرایی، و با نادیدهگرفتن مبدأ و منتهای جهان و هستی، غفلت از تکالیف، و به ویژه فرمالیسم، منظومة فکری بستهای را شکل داده است که هر آنچه غیر غربی خوانده شود از این منظومه طرد میشود و دیگر به آن حقوق بشر اطلاق نمیشود و به جای توجه به اندیشة تعالی بشر، هویت واقعی انسان را نادیده میگیرد و درنتیجه، هرگونه تفاوت، مانند تفاوت عقیدتی، سیاسی، فرهنگی، نژادی، را با چالش جدی مواجه میکند؛ زیرا هریک از این تفاوتها سبب شکلگیری هویتی متفاوت از دیگری میشود. درحقیقت، حقوق بشر غربی نه در مرحلة عملی جهانشمول است و نه در مرحلة نظری؛ چرا که نه توانسته است، در طی تاریخ تکوین خود، اجماع جهانی را همراه کند یا دست کم قدر مشترک فرهنگها و تمدنها را دربر بگیرد و نه اینکه در قبال فرهنگها و ادیان و تمدنها بیطرفی اتخاذ کند و لعاب اومانیستی بودن را از خود بزداید و مبتنیبر نیازهای ابتدایی و فطری بشر تدوین شود. این مقاله بر آن است تا از طریق نقد مبانی اومانیستی حقوق بشر غربی نمایان سازد که پایة این حقوق مبتنی بر اومانیسم الحادی است؛ درنتیجه، ادعای جهانشمولی آن بیبنیاد است.
ملخص الجهاز:
بررسی جهان شمولی اعلامیة جهانی حقوق بشر از منظر نقد مبانی اومانیستی آن جلال درخشه * 1 محمدصادق نصرت پناه **، 2 مرتضی فخاری *** 3 چکیده حقوق بشر غربی به معنای حقوقی است که انسان ها صرفا به دلیل انسان بـودن از آن برخوردارند و سرشت دینی و الاهی بشر، که ویژگی «از خدایی » بودن و «به سوی خدا» شدن و «استعداد برای نیل به کمال شایسـتة انسـانی » داشـتن را به همراه دارد، در این حقوق نادیده انگاشته شده است .
موضوع حقوق بشر، که از سوی نظام های فکری غربی معاصر تدوین شـده اسـت ، وقتـی ابهامـات متعـددی را دربـر می گیرد که از حالت توصیف و ارائة مبادی حقوقی موجود در متون متعلق به ایـن حقـوق خارج می شود و به حوزة پرده برداری از اصول اعتقادی و اجتماعی وارد می شود که موجب پیدایش این حقوق شده اند؛ زیرا از اعلامیة حقوق استقلال امریکا، در چهارم ژوئیة ١٧٧٦، و سند اعلامیة حقوق انسان ، که مجلس مؤسسان انقلاب فرانسه در ٢٦ اوت ١٧٨٩ تصـویب کرد تا اعلامیة جهانی حقوق بشر، که آن را در دهم دسامبر ١٩٤٨ (عماره ، ١٩٨٥: ١٣– ١٤) سازمان ملل متحد به تصویب رساند و در اصل بزرگ ترین و مهم ترین بندی اسـت کـه بـه تصویب رسیده است و اتفاق تاریخی مستقل از طبیعت تحـولات و رخـدادهایی نبـود کـه دولت های جدید غربی پشت سر گذاشته اند.