خلاصة:
یکی از حدود الهی، حد محاربه است و آن اجرای یکی از این چهار مجازات می باشد: قتل، صلب (سه روز زنده به صلیب بستن)، قطع دست و پا از دو جهت مخالف، و نفی بلد. مستند و مبنای اجرای یکی از چهار مجازات مذکور، آیه 33 سوره مائده می باشد. مطابق روایات و آراء فقها، محارب کسی است که به قصد ایجاد رعب و وحشت در مردم دست به اسلحه ببرد و از این طریق مرتکب افساد در روی زمین گردد. برخی فقها در تعریف و تعیین مصداق محاربه، در اثر تشابه آن با برخی مفاهیم همچون: افساد فی الارض، بغی، راهزنی و سرقت، این عناوین را برعنوان محاربه حمل نموده و آنها را به یک معنا در نظر گرفته اند. گرچه مفاهیم مذکور مصادیق مشترکی هم دارند، اما این به منزله وحدت معنا و مفهوم آنها نمی باشد. دلیل این مطلب نصوص شرعیه و اغلب منابع فقهی معتبر امامیه و اهل سنت است
One of the divine prescribed punishments is Muharaba which applies in one of these forms: executing، Solb، Amputation of right hand and left leg and banishment. The proof of these four is the verse 33 of Ma'edeh in Holy Quran. To the traditions and the jurists' opinions، Muhareb is a person who use weapon to horrify and frighten people and makes corruption on the earth by this. Some of jurists consider Muharaba similar and equivalent with some other crimes such as: corruption on the earth، armed rebellion، highway robbery and theft. Although those terms have some joint instances، it does not prove the similarity and parallelism between them. The proof of it is the Islamic texts and also the majority of Imamiyah and Sunnis juridical sources.
ملخص الجهاز:
کدامیک از این دو عنوان موضوع مجازاتهای مذکور در آیه شریفه است؟ آیا در اینجا دو موضوع مستقل برای حد محارب وجود دارد، یکی «محاربه» و دیگری «افساد فی الارض»، یا اینکه در آیه یک موضوع بیشتر وجود ندارد؟ در صورت دوم آیا این موضوع واحد، محاربه است یا افساد فی الارض و عنوان محاربه یکی از مصادیق آن است؟ یا عبارت است از جمع هردو عنوان مذکور، بدین معنا که موضوع حد محارب آنگونه افسادی است در زمین که به صورت محاربه باشد؟ بر این اساس سه دیدگاه عمده در این رابطه وجود دارد که بعد از تعریفی مختصر از افساد فی الارض به منظور شناخت هرچه بیشتر آن، به بررسی این سه دیدگاه و دلایل هریک پرداخته میشود.
<H4>2- ارتباط محاربه با افساد فی الارض</H4> در پاسخ به سؤالاتی که در ابتدای این بخش ذکر شد، میتوان سه احتمال را در نظر گرفت که فقها در آنها اختلاف دارند: الف) احتمال نخست آن است که برای حد محاربه در آیه شریفه دو موضوع مستقل در نظر گرفته شود: یکی عنوان «محارب» و دیگری عنوان «مفسد فی الارض».
از طرف دیگر هم میتوان گفت علاوه بر رابطه فوق میان دو عنوان مذکور در آیه شریفه، قصد افساد نیز برای محاربه شرط است، همچنان که امام خمینی(ره) در تعریف محاربه، آن را شرط میداند و میگوید: «محارب کسی است که برای ترساندن مردم، سلاح خود را برکشد و از غلاف بیرون آورد یا آماده تیراندازی سازد، و قصد افساد فی الارض کند» (خمینی، 1374ش، 2/439).