خلاصة:
با توجه به اهمیت مقوله سرمایه انسانی به عنوان بنیان توسعه، همواره بخشی از مهم ترین سیاستگذاری دولت ها، تربیت و آموزش نیروی انسانی ماهر و متخصص است که این امر با بهبود شاخص توسعه انسانی میسر می شود. از سوی دیگر نقش زنان به عنوان نیمی از افراد یک جامعه در فرایند توسعه، انکار ناپذیر است. در این میان بررسی وضعیت کشورها، جایگاه آنان را در میان کشورهای پیرامون و حتی جهان مشخص می سازد. بنابراین، آگاهی از وضعیت توسعه در کشورمان، برای پیشبرد اهداف توسعه ای و حضور در عرصه رقابت جهانی ضروری به نظر می رسد. در این مقاله پس از ارائه مباحث مربوط به توسعه انسانی و جنسیتی به ارزیابی مولفه آموزش در کشورهای اسلامی- با تاکید بر جایگاه ایران- پرداخته می شود. روش تحقیق در این مقاله ترکیبی از دو روش توصیفی و اسنادی است. آمارها و داده های این مقاله از گزارش های توسعه انسانی طی سال های 1990تا 2007، سازمان ملل متحد استخراج شده است. نتایج نشان می دهد که جایگاه ایران در خصوص شاخص توسعه انسانی و جنسیتی در بین 19 کشور اسلامی منتخب، چندان مناسب نیست. همچنین با وجود افزایش نسبی «سهم زنان از ثبت نام در آموزش عالی» در ایران، اما این میزان در مقایسه با کشورهای کویت، قطر، آلبانی، امارات، عربستان، مالزی و لبنان در سطح پایینی قرار دارد. در این مقاله پس از توصیف کلی شرایط فعلی کشورهای اسلامی و ایران -در شاخص های مورد نظر- الگویی برای ارتقای نظام توسعه در ارتباط با توسعه علمی کشور پیشنهاد می شود.
Human capital as the basis for development is the most important part of any policy governing the training and education of an expert labor force. This is achieved by improvement of human development indicators. Women also play a significant role in the development process. Status Analysis of any country would determine their position in the world or compared with its neighbors. Thus، it is necessary to know how much Iran's development policies have been successful in achieving its development goals and its competitiveness with the other countries in the world. In this article، human and gender development perceptions are discussed first. After that، the education index throughout Islamic countries – with an emphasis on Iran - is examined. Both descriptive and documentary approaches are used in this article. Data from Human Development Reports between 1990- 2007 are also used. Results show that Iran has a low status in human and gender development indices among 19 selected Islamic countries. However، the women's share of enrolment in higher education has increased relatively in Iran but it is lower than that in Kuwait، Qatar، Albania، UAE، Saudi Arabia، Malaysia and Lebanon. Finally، a pattern for improving the development system in relation to scientific development is suggested.