خلاصة:
یکی از مباحثی که در باب شهادت مورد تضارب آرای علمای حقوق و فقه قرار گرفته، بحث شهادت زنان است به گونه ای که نزد مشهور فقیهان در حق الله(به جز بحث زنا)، اصولا شهادت زن، به تنهایی، اعتبار شرعی ندارد و مثبتحد نمی باشد. همینطور حق الناس غیرمالی، با شهادت زنان (اعم از انفرادی و انضمامی) قابل اثبات نیست، اما در حق الناس مالی، شهادت دو زن به انضمام یک مرد می تواند موجب اثبات دعوی شود. در برخی موارد که در منظر و مرئی مردان نمی گنجد، موضوع فقط با شهادت زنان ثابت می شود. برخی موارد نیز اختلافی است من جمله شهادت زنان در قتل عمد. در این پژوهش برآنیم تا وضعیت شهادت زن در قتل عمد را مورد تحلیل و کنکاش فقهی قرار دهیم. مستند اصلی فقیهان در این مقوله، روایات است که به دلیل گوناگونی در متن روایات، برداشت های متفاوتی ابراز شده است. در مجموع، هفت دیدگاه از علمای متقدم و متاخر فقه بیان شده است که از بین دیدگاه های مطروح، دیدگاهی که تفصیل بین قتل عمد و خطایی را مورد نظر قرار داده است و روایات مثبته را بر قتل خطایی و روایات نافیه را بر قتل عمد حمل نموده است، رای برگزیده می باشد.
One discussion that is related to testimony is women' testimony. Based on the viewpoints of the majority of jurists in public rights with the exception of adultery، basically، a woman's testimony alone، not worth causing to prove an offense. But non-financial rights of people would not be proved by the testimony of women، both individually or concretely. In financial rights of people، testimony of two women together can prove the case. Some cases that are not visible by the men، only proved by women's testimony. In some case، jurists have variance including women's testimony in the murder. In this research we intend to analyze and discuss the status of women's testimony in the murder.
ملخص الجهاز:
"در ادامه به نمونه هایی از هر کدام اشاره میکنیم : ٢-١-روایات ناظر به پذیرش شهادت زنان نخست آن روایاتی را از نظر میگذرانیم که بیانگر نفوذ شهادت زنان در قتـل هسـتند و قـائلین بـه حجیت شهادت زنان در قصاص به طور مطلق بدانها استناد میکنند: ١- در صحیحه جمیل بن دراج و محمد بن حمران چنین آمـده کـه مـیگوینـد از امـام صـادق (ع ) پرسیدیم : عن ابی عبدالله (ع ) قال : « قلنا: اتجوز شهاده النساء فی الحدود؟ فقال فی القتل وحـده ، ان علیـا (ع ) کان یقول : لا یبطل دم امری مسلم »(حر عاملی، ١٤٠٣، ١٨، ٢٥٨؛ کلینی، ٧، ٣٩٠ )؛ آیا شهادت زنان در حدود جایز است ؟ امام در پاسخ فرمود: در قتل به تنهایی؛ زیرا علی(ع ) همواره میفرمود: که خون هیچ مسلمانی نباید ضایع شود.
ارزیابی دیدگاه پنجم اگرچه به نظر میرسد این دیدگاه از دو دیدگاهی که در پی جمع روایات است ، سالم تر باشد ولـی بـا پاره ای از تعابیر که در روایات به کار رفته است همخوانی ندارد، مثلا در روایت صحیحی کـه جمیـل بـن دراج و محمد بن حمران از امام صادق (ع ) نقل کرده اند، آمده است که شهادت زنان در قتل جـایز اسـت ؛ زیرا امام علی (ع ) فرموده است که خون هیچ مسلمانی ضایع نمیشود «لایبطـل دم امـری مسـلم » (حـر عاملی، ١٤٠٣، ١٨، ٢٥٨)."