خلاصة:
بهرام بیضایی را میتوان از دهۀ چهل تاکنون در زمرۀ معدود نویسندگان صاحبسبکی منحصر به خود دانست که نامش بیش از هر چیز با نمایشنامه و فیلمنامه پیوند خورده است. این پژوهش در چارچوب نظری «الگوی سفر قهرمان مؤنث» مورین مرداک به بررسی سه فیلمنامۀ سگکشی، اشغالل، و حقایق یرباره لیلا یختر ایریس میپردازد. نظریۀ مرداک نگاهی نو به مدل جوزف کمبل برای سفر اسطورهای قهرمان به شمار میآید که در آن سفر قهرمان مؤنث شامل ده مرحلة گسستن از دنیای زنانه، همذاتپنداری با مردان، جادۀ آزمونها، موفقیت خیالی، «نه!» گفتن زن قوی، تشرف و برخورد با الهه، میل شدید به پیوند دوباره با هویت زنانه، علاج شکاف میان مادر و دختر، یافتن مرد درون، و ورای ثنویت است. پژوهش حاضر با بررسی سیر رخدادها در سه فیلمنامۀ بیضایی و بهرهگیری از جملات شخصیتها به بررسی تطبیقی سیر تحول شخصیتی زنان در این آثار میپردازد و نشان میدهد که امکان انطباق ساختاری این سه اثر بر الگوی مذکور وجود دارد.
ملخص الجهاز:
سفر قهرمان مؤنث در سه فیلمنامه از بهرام بیضایی : مطالعۀ تطبیقی سه فیلم نامۀ سگ کشی، اشغال ، و حقایق دربارة لیلا دختر ادریس در چارچوب نظریۀ مورین مرداک بهروز محمودی بختیاری ١*، فرشید کردمافی ٢، نرگس فرشی جلالی 3 چکیده بهرام بیضایی را میتوان از دهۀ چهل تاکنون در زمرة معدود نویسندگان صاحب سبکی منحصر به خود دانست کـه نامش بیش از هر چیز با نمایشنامه و فیلمنامه پیوند خورده است .
نظریۀ مرداک نگاهی نو به مدل جوزف کمبل برای سفر اسطوره ای قهرمان به شمار مـیآیـد کـه در آن سفر قهرمان مؤنث شامل ده مرحلۀ گسستن از دنیای زنانه ، همذات پنداری بـا مـردان ، جـادة آزمـون هـا، موفقیـت خیالی، «نه !» گفتن زن قوی، تشرف و برخورد با الهه ، میل شدید به پیوند دوباره با هویت زنانه ، علاج شکاف میـان مادر و دختر، یافتن مرد درون ، و ورای ثنویت است .
مراحل سفر قهرمان مؤنث در نظریۀ مورین مرداک در چارچوب این نظریه ، سفر قهرمان مؤنث شامل ده مرحله به شرح زیر است : مرحلۀ اول : گسستن از دنیای زنانه به نظر شینودا بولن ١، در وجود هر زن قهرمـانی نهفتـه اسـت [٢،ص ٣١١]؛ و هـر زنـی قابلیـت تبدیل به یک قهرمان را به طور بالقوه در خود داراست .
مرحلۀ هفتم : میل شدید به پیوند دوباره با هویت زنانه برخورد مجدد با الهه ، قهرمان مؤنث را به این حقیقت آگاه میکند که بخـش مهمـی از هویـت زنانۀ خود را از دست داده ، چون خودش را با تمام وجود وقف پیروزی در دنیـای مردانـه کـرده است .