خلاصة:
توجه به آینده، همواره از مهمترین اهداف کشورها محسوب میشود؛ بنابراین، شناخت تهدیدها و آسیبها، یکی از مهمترین عوامل دستیابی به آینده و آیندهپژوهی بهروش سناریونویسی، یکی از کارآمدترین روشهای مطالعة آینده است که با شناخت عوامل اصلی مؤثر بر مدیریت بحران در شبکة حملونقل و نیز تأثیر نیروهای مؤثر، شاکله و چارچوب سناریوهای تهدید، سوانح طبیعی و آسیبپذیری آیندة شهرهای بزرگ را شناسایی میکند و آنها را به فرصت تبدیل میکند. بههمینمنظور، در چارچوب این مقاله سعی بر آن است که با استفاده از آیندهپژوهی بهعنوان یک علم جدید- که در کشورهای مختلف دنیا روزبهروز کاربردیتر میشود و روشهای جدیدی از آن برای ساختن آیندهای مطلوبتر ارائه میشود- روشهایی متناسب با شیوههای برنامهریزی حملونقل اضطراری شهری مطرح شود که شرایط مطلوب توسعة پایدار را- که از آرمانهای این علم است- برآورده کند. درحقیقت، آیندهپژوهی در مدیریت سوانح طبیعی، تصمیمگیری برای فرایندی است که در زمان حال انجام میشود، اما حاصل آن، خلق آیندهای بهتر است. این روش برای تقویت توان و تحلیل آینده و توان نفوذ و مداخلة سازمانهای مرتبط در آینده، برای تبدیل تهدید شبکة حملونقل در برابر سوانح طبیعی به فرصتی برای امدادرسانی اضطراری و تعیین نقش مؤثر در موفقیت عملیات نیروهای امداد و نجات در شهر تهران است. این مقاله با رویکرد آیندهپژوهی برای بهینهسازی کارایی مدیریت شبکة حملونقل مناطق شهر تهران، مبتنی بر فرایندهای مدیریت حملونقل اضطراری به آن ارائه شده است.
ملخص الجهاز:
این روش برای تقویت توان و تحلیل آینده و توان نفوذ و مداخلۀ سازمان های مرتبط در آینده ، برای تبدیل تهدید شبکۀ حمل ونقل در برابر سوانح طبیعی به فرصتی برای امدادرسانی اضطراری و تعیین نقش مؤثر در موفقیت عملیات نیروهای امداد و نجات در شهر تهران است .
برای مقابله با فجایع احتمالی یا به حداقل رساندن تبعات آن ، راهکارهایی وجود دارد که با توجه به پژوهش های چیانگ و جین (حسنی، ١٣٨٣) در زمینۀ مدیریت ترافیک پس از زمین لرزه های مختلف و مدل کردن ارتباط شبکه ای زیرساختارهای اصلی در برابر زلزله ، سیستم حمل ونقل نقش بسیار مهمی در بین سایر شریان های حیاتی برعهده دارد (گنجه ، ٢٠١٢).
حال با توجه به اهمیت موضوع ، هدف اصلی این مقاله با رویکرد آینده پژوهی پیش از وقوع بحران ، بهبود عملکرد و کاهش زمان بهینه سازی مفهومی ساختار مدیریت حمل ونقل اضطراری است ؛ به طوریکه در مواقع لزوم با امکانات کافی و در حداقل زمان ، ایجاد تسهیلات اولیه ، امدادرسانی در مناطق حادثه دیده و انتخاب مسیرهای مسدودنشده برای امدادرسانی صورت گیرد.
براین اساس ، ضروری است که آسیب پذیری لرزه ای این شبکه ارزیابی شود؛ بنابراین ، ارزیابی آسیب پذیری شبکۀ بزرگراهی شهر تهران در برابر سوانح طبیعی، به عنوان اولین گام اساسی برای ظرفیت سازی شبکۀ حمل ونقل مناطق شهری با بهینه سازی مدیریت شبکۀ حمل ونقل اضطراری، اهمیت ویژه ای دارد.
در این پژوهش تلاش شده است با طی مراحل زیر، مدلی برای بهینه سازی ساختار مدیریت حمل ونقل اضطراری زمان سفر کل شبکه پس از اعمال زلزله در منطقۀ مورد مطالعه ارائه شود: 1.