خلاصة:
مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که رسانهها در آغاز و انجام تداوم تحولات چه نقش و جایگاهی داشته و تفاوت آنها در چیست؟ در مقاله حاضر، تلاش بر این است تا ابتدا روش و شیوه تأثیرگذاری رسانه در روند مشروعیتزدایی از رژیم و مسائل مرتبط با آن را مورد بررسی قرار دهد. سپس، نقش رسانه سنتی و مکانیسم تأثیرگذاری آن در تداوم تحولات را مورد ارزیابی قراردهد. بر این اساس به نظر میرسد، با توجه به نقش تربیتی در رسانه سنتی که از طریق مساجد و تکایا صورت گرفته، همچنین پشتوانه اجتماعی و معنوی در انقلاب اسلامی در مقایسه با شبکههای مجازی که ناشناخته هستند، رسانهها پس از پیروزی انقلاب موجب تداوم انقلاب شدند؛ در حالی که در جنبش مصر چنین عمل نکرد و باعث کند شدن روند جنبش در مصر شده است.
ملخص الجهاز:
"رسانهها و شبکههای اجتماعی به هر دو انقلاب کمک کردند تا از حکومت و رژیم، مشروعیتزدایی کنند، ولی این رسانهها و شبکههای مجازی در دو انقلاب دارای دو نقش متفاوت بودند؛ در انقلاب اسلامی به دلیل جنبههای تربیتی سخنرانیهای امام خمینی+ و تأثیر فرهنگ عاشورایی، ایثار و شهادت که از رسانه منبر منتشر میشد؛ همچنین وجود ایدئولوژی مشخص، رهبری کاریزمایی، تدوین قانون اساسی و دخالت مردم در تعیین سرنوشت خود در انقلاب اسلامی موجب تداوم انقلاب اسلامی شد.
(استمپل، 1378: 68) در انقلاب اسلامی با اینکه رژیم پهلوی رسانههای مدرن و بزرگی را در دست داشت و بر آنها به طور جدی و دقیق نظارت میکرد و در راستای حفظ حاکمیت خود آنها را پیش میبرد، با این حال نتوانست از این رسانهها که یکی از مهمترین و قدرتمندترین ابزارهای هر حکومتی برای نیل به اهداف و حفظ قدرتشان است، استفاده کند ولی در مقابل، نیروهای انقلابی با استفاده از رسانههای سنتی «منبر»، هیئتهای مذهبی، نوارهای ضبط صوت که قطعا قدرت و کارایی رسانههای حاکمیت را دارا نبودند، توانستند بیشترین تأثیرات را بر مردم بگذارند و حربههای رسانههای حاکمیت را بیاثر کرده و پایههای رژیم پهلوی را متزلزل کنند.
(گروه پژوهش، 1391: 181) نقش رسانه پیش از 25 ژانویه 2011: در این مدت به طور عمده دو اقدام صورت گرفت: یکی، تلاش برای تسخیر مراکز قدرت در روز 25 ژانویه (میدان تحریر، مجلسین، وزارت کشور، وزارت امور خارجه، حزب دمکراتیک ملی، رادیو و تلویزیون، روزنامه الاهرام و کانون وکلا) و رفع نشانههایی مانند تصاویر مبارک و پسرش جمال به عنوان پایان دوره نخبگان حاکم؛ دیگری، استفاده وسیع از ابزارهای شبکه ارتباطی (اینترنت، موبایل و پیامک) و ارسال سریع اخبار برای داخل و خارج از طریق شبکههای مجازی بود."